Sinh ra và lớn lên ở mảnh đất miền biên viễn xã Nậm Lạnh (Sốp Cộp – Sơn La), chị Lan thấu hiểu được những khó khăn của bà con đồng bào người Thái nơi đây. Sau khi tốt nghiệp cấp 3, do điều kiện gia đình khó khăn, chị Lan không đi học tiếp mà ở lại cùng gia đình quyết tâm làm giàu trên chính mảnh đất mình sinh ra.
Trò chuyện với chúng tôi, chị Lan chia sẻ: Học xong cấp 3, tôi lập gia đình, lúc đó cuộc sống vất vả, thiếu thốn cứ bám lấy 2 vợ chồng. Mỗi khi lên nương lên rẫy, tôi và chồng luôn trăn trở nghĩ cách trồng cây gì, nuôi con gì để thoát nghèo. Đất đai ở vùng này sẵn có nhưng do trình độ dân trí còn hạn chế nên thiếu người đánh thức được tiềm năng.
Nhờ trồng cam Đường Canh, mỗi năm chị Lan có "bỏ túi" hơn trăm triệu đồng.
Theo chị Lan, bước ngoặt làm thay đổi cuộc sống của gia đình chị chính là 40 gốc cam Đường Canh được Nhà nước hỗ trợ cho gia đình trồng từ năm 2002. Thời đó, cam Đường Canh chưa có giá nên khi trồng xong gia đình không chăm sóc mà để cây phát triển tự nhiên. Do vậy, hơn một nửa cây cam Đường Canh bị chết.
Mãi đến năm 2013, thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, chị Lan biết được cam Đường Canh là loại cây trồng đem lại giá trị kinh tế cao. Sau đó, 2 vợ chồng chị Lan áp dụng khoa học kỹ thuật, học hỏi trên sách, báo, mạng Internet tìm hiểu cách ghép, chiết cành để nhân rộng thêm diện tích cam Đường Canh.
Để cây cam Đường Canh phát triển tốt, bên cạnh việc bón phân, phòng trừ sâu bệnh, chị Lan luôn cung cấp nước đầy đủ cho vườn cây.
Mặt khác, từ các lớp dạy nghề, tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật trồng cây ăn quả do Hội Nông dân các cấp tổ chức, chị Lan càng nắm vững hơn kỹ thuật trồng và chăm sóc cam Đường Canh.
Sau một thời gian dài cần cù, chịu khó chăm bẵm, 3 năm trở lại đây, 1 ha cam Đường Canh của chị Lan cho năng suất hàng chục tấn quả. "Năm 2019, gia đình tôi xuất bán được 11 tấn cam Đường Canh. Với giá bán 20 nghìn đồng/kg, gia đình thu được trên 200 triệu đồng, sau khi trừ chi phí, lãi khoảng 150 triệu đồng", chị Lan bảo vậy.
Dự kiến vụ cam Đường Canh năm nay, gia đình chị Lan thu được trên 15 tấn quả.
Nói về kỹ thuật chăm sóc, chị Lan tiết lộ: Để cam Đường Canh sinh trưởng và phát triển tốt, mỗi năm trôi đi tôi luôn chủ động học hỏi thêm kinh nghiệm, đồng thời dứng dụng thêm những khoa học kỹ thuật mới trong khâu bón phân và phòng trừ sâu bệnh. Hiện nay, xu hướng tiêu dùng của khách hàng luôn hướng đến thực phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh. Bởi vậy, trong quá trình chăm sóc, gia đình tôi chỉ sử dụng phân trâu, bò ủ hoai mục, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong danh mục cho phép, công việc dọn cỏ cũng được làm hoàn toàn thủ công. Nhờ đó, cứ đến mùa thu hoạch, những khách hàng quen thuộc của gia đình về tận vườn để thu mua cam Đường Canh của gia đình.
Do phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng, cam Đường Canh nhà chị Lan cho vị ngọt đậm, thanh mát.
Với vai trò là hội viên Hội Nông dân điển hình trong phát triển kinh tế, chị Lan đã tích cực vận động các hội viên ở bản Phổng chuyển đổi diện tích đất trồng cây lương thực kém hiệu quả trên đất dốc sang trồng cây Đường Canh, cây quýt. Bên cạnh đó, gia đình chị Lan còn hỗ trợ kỹ thuật và vốn không tính lãi cho 6 hộ dân khó khăn trong bản Phổng để phát triển sản xuất.
Nhờ được chăm sóc tốt, vườn cam Đường Canh của chị Lan luôn cho quả sai trĩu cành.
Trao đổi với chúng tôi, ông Mòng Văn Ương, Chủ tịch Hội Nông dân xã Nậm Lạnh, cho biết: Chị Lan là một trong những hội viên Hội Nông dân tiêu biểu trong phong trào nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững trên địa bàn xã. Nhờ năng động, dám nghĩ, dám làm trong lao động sản xuất, gia đình chị Lan đạt danh hiệu nông dân sản xuất kinh doanh giỏi giai đoạn 2015 - 2020 cấp tỉnh.
Đặc biệt, trong dịp gặp mặt kỷ niệm 90 năm thành lập Hội Nông dân Việt Nam (14/10/1930 - 14/10/2020) và biểu dương nông dân điển hình tiên tiến tỉnh Sơn La lần thứ III, tổng kết 5 năm phong trào nông dân thi đua SXKD giỏi giai đoạn 2015 - 2020, chị Lan vinh dự được nhận Bằng khen của Ban Chấp hành Hội Nông dân tỉnh Sơn La.
Có thể khẳng định, mô hình trồng cây cam Đường Canh của chị Lan đang là hướng đi phù hợp với chủ trương phát triển cây ăn quả trên đất dốc của cấp uỷ, chính quyền nơi đây. Chị Lan thực sự là tấm gương sáng trong việc vượt khó vươn lên làm giàu, xứng đáng để các hội viên Hội Nông dân khác học tập và làm theo. Qua đó, góp phần đẩy mạnh phong trào thi đua phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới trên địa bàn ngày càng phát triển.
