Ông Lê Văn Kính là 1 thợ nuôi ong mật có tiếng tại xã Nà Nghịu. Sau vườn nhà ông là hàng trăm thùng ong mật được xếp dưới tán cây. Tiếng ong bay vo ve ông nghe trong bao năm qua tựa như một chất xúc tác đã khiến ông Kính đam mê cả đời. Gần 18 năm gắn bó với nghề nuôi ong lấy mật ở huyện vùng cao biên viễn, từng trải qua nhiều đắng cay ngọt bùi trong nghề, nhưng ông Kính không chịu khuất phục trước khó khăn, quyết tâm phấn đấu gây dựng sự nghiệp phát triển kinh tế.
Ông Kính đang kiểm tra quá trình phát triển của đàn ong mật.
Từ 1 hộ gia đình có thu nhập thấp nay ông Kính đã trở nên giàu có nhờ nuôi ong mật. Chỉ cần nghe tiếng ong mật bay đi kiếm mồi về tổ, là ông biết tình hình đàn ong có ổn hay không. Gắn bó với đàn ong nhiều năm, nên ông cảm nhận được ong khỏe hay yếu và chúng đang sống thế nào. Với ông, con ong là một phần của cuộc đời tựa như duyên trời định.
Ông Kính năm nay đã gần 70 tuổi, như người ta sẽ được vui vầy bên con cháu nhưng ông lại miệt mài chỉ huy gần 200 đàn ong mật. Ông có dáng người thấp, tính cách trìu mến và thân thiệt, sống trong ngôi nhà rộng bề thế với đầy đủ tiện nghi.
Ông Kính cười bảo: "Có được cuộc sống an nhàn và sung túc này, đều từ nuôi ong mà ra cả đấy. Tôi chăm chút cho đàn ong mật, chúng in tiền cho mình lo toàn cuộc sống".
Mỗi 1 thùng ong mật ông Kính đều đặt bảo tải lên trên để tránh sương và mưa phùn.
Theo ông Lê Văn Kính, nuôi ong mật giống như kiểu du mục, lúc nay đây mai đó. Lúc đến mùa hoa nhãn, cam, bưởi thì ông còn được ở gần nhà cùng gia đình. Khi hết vụ hoa ở vườn, ông lại mang tất cả đàn ong lên rừng cho chúng kiếm ăn. Muốn đàn ong mật phát triển khoẻ mạnh, bắt buộc người nuôi phải am hiểu địa lý và tập tính của loài ong, nắm bắt được mùa nào hoa nở rộ để di chuyển chúng đến nơi có nguồn mật hoa dồi dào. Thời tiết nắng mưa thất thường cũng là yếu tố quan trọng người nuôi ong cần để ý. Hàng ngày, người nuôi phải chăm sóc đàn ong tỉ mỉ và khoa học với nhiều công đoạn như tạo ong chúa, tách đàn, quản lý đàn ong theo mùa…
Ông Lại Xuân Tiến, chuyên viên phòng Nông nghiệp huyện Sông Mã (phải) đang trao đổi cách chăm sóc ong mật với ông Kính.
Nhiều năm gắn bó với đàn ong mật, ông Kính nâng niu chúng như những thành viên trong nhà. Giờ đàn ong trả nghĩa lại cho ông là những lít mật đặc sóng sánh và thơm mùi hương rừng. Dẫn chúng tôi ra sau vườn thăm quan. Khu vườn được ông đặt 80 thùng ong, còn 120 thùng khác ông gửi ở nhà những người dân sinh sống gần núi rừng.
Không chỉ làm kinh tế giỏi, đến giữa năm 2019 ông Lê Văn Kính còn thành lập Hợp tác xã nuôi ong mật huyện Sông Mã với 15 thành viên tham gia.
Cuối chiều, đám ong đã đi kiếm ăn về. Chúng bay vi vu khắp chốn, cả hàng trăm vạn con ong ở khắp hướng trở về. Ông Kính nhẹ nhàng đưa tay mở từng thùng ong ra kiểm tra. Đàn ong thấy động nhưng chúng không giật mình, vì chúng nhận biết được người chủ của mình đang kiểm tra chúng. Chúng ngoan ngoãn nằm ở các thành tổ ong.
Vừa giơ cầu ong lên xem, ông Kính nở nụ cười tươi rói: Các anh nhìn xem, mật vàng bám ở dưới thành. Trứng ong nhiều vô kể, chứng tỏ đàn ong này phát triển rất tốt. Nuôi ong mật vừa dễ lại vừa khó. Dễ bởi công việc này không đòi hỏi vốn đầu tư lớn, không vất vả như các công việc chân tay khác và ai cũng có thể làm được. Nuôi ong không tốn nhiều thời gian chăm sóc nhưng lại đòi hỏi sự khéo léo, cẩn thận, có sức khỏe và cần mẫn chạy ong theo mỗi mùa hoa.
Theo ông Kính, các thị trường tiêu thụ ong mật của gia đình ông và các thành viên trong hợp tác xã chủ yếu là: Tỉnh Thái Bình, Quảng Ninh và nhiều huyện thuộc tỉnh Sơn La.
Ông Kính là người thạo nghề nên hiểu rõ "tính nết" đàn ong và có các biện pháp thích hợp trong việc chống rét, chống nóng, vệ sinh thùng cũng như trợ giúp để đàn ong vượt qua thời gian hoa không rộ. Khi thăm khu nuôi ong, ông Kính luôn đảo mắt khắp vườn. Ông tựa như một vị thần hộ mệnh bảo vệ đàn ong của mình trước mỗi nguy hiểm dình dập.
Ông Kính cho biết: "Nuôi ong mật sợ nhất là đám ong đất, vì chúng là kẻ thù không đợi trời chung của đàn ong mật. Chúng là quân phá hoại, 1 con ong đất xuất hiện là nó nhảy vào ăn ong mật liên tục. Nếu để nó lọt vào thùng ong, coi như mình mất đàn ong đó".
Để khắc phục tình trạng này, ông Kính thường mua quả dưa hấu rồi khoét lỗ, đám ong đất nhìn thấy sẽ nhảy vào đánh chén mà không phá hoại đàn ong của mình. Ngoài ra, đám ong đất rất thích thịt thối, chỉ cần bỏ vài miếng xung quanh khu nuôi ong là chúng nhảy vào đánh chén no nê. Khi chúng đã được thỏa mãn về thức ăn, chúng sẽ không phá ong mật.
Những chai mật ong chất lượng của gia đình ông Kính, được rất nhiều khách hàng lựa chọn. Vì vậy mật ong của gia đình ông luôn bán được với giá cao.
Tiếp xúc với mấy trăm vạn quân mi ni mà ông Kính vẫn không làm xáo động cuộc sống của chúng. Ông Kính nói: Cuộc sống của đàn ong đòi hỏi nơi yên tĩnh, tránh gây tiếng động mạnh. Tổ của chúng phải được giữ yên ổn. Theo dõi đám ong thợ về, nếu 10 con về mà có khoảng 5 con- 6 con mang theo phấn hoa và mật về, chứng tỏ tổ ong phát triển tốt. Ngược lại, nếu đám ong thợ cả 10 con đều về tay không thì tổ của chúng có vấn đề.
Hiện 200 đàn ong mật của ông Kính hoàn toàn tự kiếm ăn từ hương hoa của núi rừng và vườn tược. Ông không cho chúng ăn đường, nên mật thu được là hoàn toàn tự nhiên. Mỗi năm ông thu về hơn 900 lít mật, thu nhập từ bán mật đạt khoảng 200 triệu đồng, cuốc sống của gia đình ông ngày càng dư giả.
Qua tìm hiểu được biết, ông Kính không chỉ làm kinh tế giỏi mà ông Kính còn là người được cấp ủy, chính quyền cơ sở đánh giá là nhiệt tình khi ông luôn tích cực tham gia công tác xã hội ở khu dân cư và luôn được bà con nhân dân tin tưởng và kính trọng.
