Diễn đàn có chủ đề “Giải pháp phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi lợn”, thu hút gần 300 đại biểu tham dự, trong đó chủ yếu là người chăn nuôi lợn tại một số tỉnh đang xảy ra dịch bệnh.
Người chăn nuôi chủ quan, lơ là với dịch bệnh
Theo thông tin từ Trung tâm Khuyến nông quốc gia, chăn nuôi lợn ở Việt Nam đang có bước chuyển dịch mạnh mẽ từ chăn nuôi quy mô nhỏ, phân tán sang chăn nuôi trang trại, tập trung và hình thành chuỗi giá trị. Tuy nhiên, số lượng chăn nuôi nông hộ vẫn còn cao, tính đến năm 2018 còn tới 2,5 triệu hộ với tổng đàn 13,8 triệu con, chiếm gần 50% tổng đàn và chiếm khoảng 22,8% giá trị ngành chăn nuôi.
“Đây chính là một trong những hạn chế lớn khiến giá thành sản phẩm thịt lợn nước ta cao, sức cạnh tranh thấp, dịch bệnh thường xuyên xảy ra và diễn biến phức tạp. Thực tế cho thấy, dù các ngành chức năng đã vào cuộc tích cực, song dịch bệnh tả lợn châu Phi vẫn có nguy cơ lây lan trên diện rộng. Nguyên nhân chính của tình trạng này là do nhận thức về phòng, chống dịch bệnh của người chăn nuôi còn chủ quan, lơ là và thiếu trách nhiệm. Đáng lo nhất là tình trạng người dân vẫn còn vứt xác lợn chết bừa bãi ra môi trường khiến công tác kiểm soát, ngăn chặn bệnh dịch rất khó khăn” – bà Hạ Thúy Hạnh, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia cho hay.
Tại diễn đàn, ông Ngô Văn Bắc – Phó Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán Thú y trung ương, dệnh dịch tả lợn châu Phi (African swine fever-ASF) đang lây lan nhanh và xảy ra ở mọi loài lợn, mọi lứa tuổi. Hiện nay chưa có vaccine và thuốc điều trị được dịch tả lợn châu Phi, vì vậy đối với người chăn nuôi giải pháp chăn nuôi an toàn sinh học, thực hiện các biện pháp phòng bệnh tổng hợp, đồng bộ là giải pháp hữu hiệu duy nhất hiện nay.
“Bệnh này chỉ xét nghiệm được trong phòng thí nghiệm, không dự đoán được qua triệu chứng lâm sàng, vì thế khi thấy lợn có dấu hiệu ốm, chết, bà con đừng chủ quan tiếc rẻ đàn lợn, cố tìm cách chăm sóc cứu chữa mà nên báo ngay cho cơ quan thú y để xét nghiệm ngay. Và đã bị bệnh thì chỉ có tiêu huỷ, cố chăm sóc chỉ tốn thức ăn vì đàn lợn sẽ chết 100%” – ông Bắc cho hay.
Tuyệt đối không sử dụng thức ăn thừa
Là một trong những địa phương xuất hiện ổ dịch tả ASF, ông Nguyễn Huy Đăng – Phó Giám đốc Sở NNPNTNT Hà Nội cho biết: Công tác phòng chống dịch của Hà Nội đang gặp rất nhiều khó khăn do địa bàn tiếp giáp với 8 tỉnh, đường giao thông chằng chịt, lập chốt chỗ này, người ta sẽ đi chỗ khác.
“Qua thực tế kiểm tra tại các vùng chăn nuôi và hộ gia đình, chúng tôi nhận thấy có những làng chuyên đi lấy nước gạo, thức ăn thừa từ quán ăn, nhà hàng về nuôi lợn, dẫn đến dịch bệnh lây lan nhanh. Các hộ cho biết thức ăn này đều được nấu chín, nhưng quan sát cho thấy quanh khu vực để thức ăn, ruồi nhặng, chuột nhiều và đây cũng chính là những vật trung gian truyền bệnh. Do đó, chúng tôi đã chỉ đạo các địa phương quản lí chặt việc sử dụng thức ăn thừa” – ông Đăng nhấn mạnh.
Tại diễn đàn, trả lời câu hỏi của anh Nguyễn Văn Tùng, nông dân huyện Ba Vì (Hà Nội) về thủ tục hỗ trợ tiêu huỷ lợn bị dịch tả, bà Phạm Thị Kim Dung (Cục Chăn nuôi) cho biết, khi lợn có dấu hiệu ốm chết, bà con bắt buộc phải báo cho xã, cơ quan thú y địa phương. Nếu giấu dịch, tự đem tiêu huỷ thì sẽ không được hỗ trợ. Theo Nghị định 02 của Chính phủ, hiện mức hỗ trợ tiêu huỷ lợn bệnh là 38.000 đồng/kg lợn hơi. Bộ NNPTNT và các bộ ngành liên quan vẫn đang nghiên cứu, trình Chính phủ phương án tăng hỗ trợ tiêu huỷ theo chỉ đạo của Thủ tướng trong cuộc họp mới đây.
Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia Hạ Thúy Hạnh đề nghị, đối với địa phương chưa có dịch bệnh: Tăng cường kiểm soát vận chuyển lợn và các sản phẩm từ lợn qua các cửa khẩu, giám sát chặt tại các địa điểm buôn bán, giết mổ, chợ …, định kỳ thực hiện tiêu độc khử trùng. Tiếp tục xây dựng mô hình chăn nuôi an toàn sinh học, thực hành chăn nuôi tốt, xây dựng cơ sở, chuỗi cơ sở và vùng an toàn dịch bệnh. Chuẩn bị lực lượng hỗ trợ cơ quan thú y khi cần thiết.
Hướng dẫn người chăn nuôi thực hiện tốt “5 không”: Không giấu dịch; không mua bán, vận chuyển lợn bệnh, lợn chết; không giết mổ, tiêu thụ, vận chuyển lợn bệnh, lợn chết; không vứt xác lợn chết ra ngoài môi trường; không sử dụng thức ăn thừa chưa qua xử lý nhiệt.
Đối với địa phương có dịch bệnh, tiêu hủy toàn bộ lợn trong ổ dịch, thực hiện tiêu độc khử trùng vùng ổ dịch, vùng nguy cơ cao và vùng đệm. Thành lập các chốt kiểm dịch, thực hiện nghiêm túc hướng dẫn của các cơ quan chuyên môn.
Trung tâm Khuyến nông Quốc gia sẽ chỉ đạo khuyến nông các tỉnh tăng cường xây dựng mô hình chăn nuôi an toàn sinh học; tổ chức các lớp tập huấn ToT để cung cấp tài liệu khung cho cán bộ khuyến nông và nông dân phòng chống dịch bệnh hiệu quả. Tiếp tục thông tin tuyên truyền thông qua nhiều hình thức như tờ rơi, sổ tay,… nhằm cung cấp đầy đủ thông tin để người chăn nuôi và người tiêu dùng hiểu đúng về dịch bệnh, không gây hoang mang, không gây bất ổn thị trường…
