Hợp tác xã Dịch vụ phát triển nông nghiệp 19/5, có địa chỉ ở tiểu khu Chè đen II (thị trấn Nông trường Mộc Châu, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La). HTX thành lập năm 2000, từ 12 thành viên ban đầu, đến nay đã tăng lên hơn 50 thành viên. Mỗi năm, HTX hợp đồng liên kết sản xuất với trên 300 hộ nông dân.
Hợp tác xã Dịch vụ phát triển nông nghiệp 19/5 Mộc Châu.
HTX có 4 nhóm mặt hàng, với trên 20 chủng loại đưa ra thị trường và được người tiêu dùng cả nước đón nhận. Một trong những sản phẩm giá trị của HTX chính là mận sấy dẻo, với 3 loại chính là: Mận sấy mật ong, mận sấy gừng, mận sấy thảo dược. Hiện nay, việc sản xuất chế biến sản phẩm mận sấy dẻo đang là lợi thế của HTX, bởi Mộc Châu là một trong những huyện có diện tích trồng mận lớn nhất tỉnh Sơn La.
Mộc Châu có hơn 2.700 ha mận, sản lượng hàng năm khoảng 24.000 tấn, nguồn nguyên liệu rất lớn để làm sản phẩm mận sấy dẻo.
Hiện nay, nhiều diện tích mận Mộc Châu đang được trồng và chăm sóc theo quy trình VietGAP, quy trình sản xuất hữu cơ an toàn, bền vững, thân thiện với môi trường. Từ trồng mận mỗi năm người nông dân có thu nhập bình quân khoảng 200 triệu đồng/ha. Cây mận đã trở thành một trong những cây trồng chủ lực, giúp nhiều hộ dân giảm nghèo hiệu quả. Đây là một trong những thế mạnh vùng nguyên liệu sản phẩm của HTX trong việc thu mua, chế biến và mở rộng phát triển sản phẩm.
Nguyên liệu làm mận sấy dẻo phải là những quả mận to, chín đều.
Ông Mai Đức Thịnh, Giám đốc HTX Dịch vụ phát triển nông nghiệp 19/5 huyện Mộc Châu, cho biết: Sản phẩm mận sấy dẻo được chế biến từ quả mận hậu trồng trên cao nguyên Mộc Châu, sản phẩm bắt đầu được làm từ những năm 2009, nhưng thời điểm đó chủ yếu sản xuất theo phương pháp truyền thống, năng suất chất lượng sản phẩm chưa cao. Quá trình sản xuất HTX từng bước nâng cao tay nghề và đầu tư hệ thống trang thiết bị máy móc phục vụ sản xuất để tạo ra sản phẩm tốt nhất. Đồng thời, quảng bá, xây dựng thương hiệu, uy tín sản phẩm vươn ra tiêu thụ rộng rãi trên thị trường.
Sản phẩm mận sấy dẻo được quảng bá, tiêu thụ rộng rãi trên thị trường.
Theo ông Thịnh, để tạo ra sản phẩm chất lượng thì quy trình sản xuất, chế biến loại sản phẩm này phải tuân theo quy trình hết sức nghiêm ngặt, từ khâu chọn nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm sản xuất ra. Trong đó, nguyên liệu phải chọn những quả mận to, chín đều. Sau khi thu hái được mận đưa về loại bỏ tạp chất và nấm bệnh, ngâm nước muối trong thời gian khoảng 15 phút với nồng độ vừa phải, rồi tách bỏ hạt. Tiếp theo là trần nước sôi khoảng 5 phút, rồi đưa vào băng tải rung chuyển tới thùng trung gian và bổ sung nguyên liệu đường và trộn đều. Rồi tất cả nguyên liệu được đưa vào hệ thống chân không ở nhiệt độ khoảng 70 độ C được sấy bằng hệ thống kín. Quá trình sấy được theo dõi bằng đồng hồ cảm nhiệt, đảm bảo sạch, an toàn.
Mộc Châu là huyện có diện tích trồng mận lớn nhất tỉnh Sơn La.
Thành phẩm chế biến ra sẽ được đóng gói theo quy cách tiệt trùng khi đưa đến tay người tiêu dùng. Khi ăn mận sấy dẻo có vị chua, chứa nhiều vitaminC. Đặc biệt trong quá trình chế biến không được dùng đường hóa học nên luôn đảm bảo độ ngon, an toàn với sức khỏe người dùng. Hiện nay, mỗi năm, HTX chế biết trên 20 tấn sản phẩm mận sấy dẻo các loại, giá bán khoảng 150 đồng/kg, sản phẩm đang được bán rộng rãi tại một số siêu thị lớn trên cả nước.
Năm 2019, sản phẩm mận sấy dẻo của HTX Dịch vụ phát triển nông nghiệp 19/5, được tỉnh Sơn La lựa chọn là một trong 20 sản phẩm điểm trong chương trình "mỗi xã một sản phẩm" OCOP, sản phẩm đặc trưng địa phương. Thông qua việc các hoạt động quảng bá, giới thiệu, trưng bày sản phẩm tại các hội chợ thương mại vừa qua. Sản phẩm mận sấy dẻo của HTX ngày càng được đông đảo người tiêu dùng biết đến. Hiện HTX không chỉ dừng lại ở việc sản xuất sản phẩm tiêu thụ trong nước mà còn hướng tới phục vụ xuất khẩu.
Sản phẩm mận sấy dẻo Mộc Châu được tỉnh Sơn La chọn là một trong 20 sản phẩm điểm trong chương trình "mỗi xã một sản phẩm" OCOP năm 2019.
Bên cạnh việc sản xuất chế biến, HTX thường xuyên phối hợp tổ chức tập huấn cho hàng trăm hộ nông dân trong vùng trồng mận hậu, chọn và tạo giống bằng phương pháp ghép mắt cho cây mận hậu, nhằm nâng cao năng suất, chất lượng quả, kéo dài tuổi thọ của cây, đảm bảo cây khỏe, hạn chế bị sâu đục thân. Tích cực tham gia cung ứng vật tư, kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm cho người dân, giúp nông dân trên địa bàn bao tiêu sản phẩm, với mức giá ổn định.
