Công nhân làm việc tại nhà máy gạo ở Hyderabad, Ấn Độ. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong khi mưa lớn ở nhiều nơi khác cuốn trôi mùa màng, thì mùa mưa đến muộn tại Ấn Độ đang làm dấy lên lo ngại về khả năng mất mùa và giá cả leo thang hơn nữa.
Mùa mưa tại Ấn Độ thường kéo dài từ tháng Sáu đến tháng Chín. Nhưng giới khoa học cảnh báo rằng mùa mưa đang ngày càng thất thường, dẫn đến tình trạng lũ lụt xảy ra thường xuyên hơn ở nhiều nơi và hạn hán ở những nơi khác, trong bối cảnh biến đổi khí hậu đã làm thay đổi những hình thái thời tiết trước đây có thể dự báo được.
Mùa mưa năm nay đã gây ra nhiều xáo trộn trên thị trường lương thực. Giá cà chua đã tăng khoảng 400% kể từ tháng trước sau khi các trận mưa lớn phá hoại mùa màng, trong khi giá gạo tăng 11,5% kể từ năm ngoái.
Dù mức lạm phát tiêu dùng 4,8% trong tháng Sáu vẫn nằm trong khoảng mục tiêu của Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI tức ngân hàng trung ương), nhưng RBI trong tháng này đã cảnh báo giá thực phẩm tăng mạnh cho thấy cuộc chiến chống lạm phát vẫn chưa thể kết thúc.
Lạm phát giá thực phẩm tăng mạnh đã trở thành một mối lo ngày càng lớn đối với chính quyền của Thủ tướng Narendra Modi. Tuần trước, Chính phủ Ấn Độ đã ban hành lệnh cấm xuất khẩu nhiều loại gạo sau nhiều tuần dư luận phẫn nộ với tình trạng giá cao.
Động thái này là một cú sốc đối với thị trường lương thực toàn thế giới, trong đó Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã kêu gọi Chính phủ Ấn Độ rút lại quyết định này.
Ấn Độ là nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, và nhiều nước phụ thuộc vào hàng thiết yếu nhập khẩu từ nước này. Giới phân tích cho rằng việc kiểm soát giá thực phẩm đã trở thành một ưu tiên đối với đảng Bharatiya Janata (BJP) của ông Modi, trong bối cảnh đảng này đang chuẩn bị cho một loạt các cuộc bầu cử quan trọng, trong đó có nhiều cuộc bỏ phiếu ở cấp bang trong năm nay và cuộc bầu cử toàn quốc chỉ trong chưa đến 12 tháng nữa.
Chính phủ Ấn Độ cho biết lệnh cấm xuất khẩu gạo nói trên sẽ bảo vệ người tiêu dùng trong nước, đồng thời tạo điều kiện cho ngũ cốc được đưa ra thị trường toàn cầu, từ đó hỗ trợ nông dân Ấn Độ. Lệnh cấm này chỉ áp dụng với các loại gạo trắng không phải giống basmati vốn chiếm khoảng 40% lượng gạo xuất khẩu của Ấn Độ.
Trước đây, giá thực phẩm tăng cao vẫn là một vấn đề nhạy cảm về chính trị đối với các chính phủ đương nhiệm của Ấn Độ. Một trong những cam kết trong chiến dịch vận động tại bang Karnataka của đảng Quốc Đại, đảng đối lập chính ở Ấn Độ, là tăng gấp đôi lượng gạo miễn phí cho các gia đình thu nhập thấp.
Trong khi đó, dù được lòng người tiêu dùng, nhưng lệnh cấm xuất khẩu gạo của đảng cầm quyền BJP lại làm mất lòng một nhóm cử tri có tầm ảnh hưởng khác là giới nhà nông, những người thường được hưởng lợi từ giá thực phẩm tăng cao./.
