Ông cũng là doanh nhân trẻ nhất của Ninh Bình được phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động thời kì đổi mới, nhưng điều thật bất ngờ, ấy là ông khởi nghiệp từ một người thợ sửa xe đạp.
Không được đào tạo bài bản nhưng hàng loạt ý tưởng táo bạo của ông trong lĩnh vực cơ khí đã trở thành hiện thực, có đóng góp lớn cho đất nước.
Khởi nghiệp từ thợ sửa xe
Ông Nguyễn Tăng Cường sinh ra và lớn lên tại vùng đất địa linh nhân kiệt Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Năm 1986, sau khi rời quân ngũ, ông Cường khởi nghiệp với nghề sửa chữa xe đạp, xe máy. Với trí tò mò, sáng tạo, ông đã “mổ xẻ” hàng trăm chiếc xe máy, xe cẩu, thay thế các linh kiện cũ nát, cải tiến các chức năng để giúp chúng “hồi sinh”. Chẳng mấy chốc, tay nghề của ông đã nổi tiếng khắp giới “mổ xe” ở Ninh Bình.
Nhận thấy nghề cơ khí ngày càng phát triển, thị trường rộng mở, năm 1992, ông Cường quyết định thành lập Xí nghiệp Cơ khí Quang Trung với 9 thành viên và tập trung đi sâu vào lĩnh vực luyện kim, đúc, sản xuất ra các loại thép chịu nhiệt, chịu mòn, chịu a xít... Hàng loạt sản phẩm của Cơ khí Quang Trung đã được đưa vào ứng dụng trong các nhà máy xi măng, hóa chất với giá chỉ bằng 50 - 60% so với hàng nhập ngoại.
Ai có thể ngờ, người thợ sửa xe đạp, xe máy năm nào lại “cả gan” nghiên cứu, sản xuất cả các thiết bị nâng hạ có tải trọng lớn từ 10 đến 80 tấn phục vụ ngành công nghiệp đóng tàu. Tiếp đó, các thiết bị nâng hạ tải trọng lớn từ 100 tấn đến 1.200 tấn lần lượt ra đời, phục vụ hiệu quả cho
nhiều lĩnh vực công nghiệp, đặc biệt là thủy điện.
Năm 2010, Xí nghiệp cơ khí Quang trung đã trở thành một trong những doanh nghiệp tư nhân lớn của Ninh Bình với gần 1.500 cán bộ, công nhân. Với sự sáng tạo không ngừng nghỉ và chẳng ngại mạo hiểm, ông Nguyễn Tăng Cường lại khiến nhiều người giật mình khi tuyên bố 30 ngày có thể thi công xong 30 cây cầu treo.
Ông Cường cho biết, tháng 5/2014, Thủ tướng Chính phủ thống nhất chủ trương và Bộ GTVT đã phê duyệt Đề án xây dựng 186 cầu treo dân sinh trên phạm vi 28 tỉnh miền núi phía Bắc, miền Trung và Tây Nguyên. Bộ GTVT đặt ra mục tiêu khá gấp: Trong 9 tháng phải xây dựng xong 186 chiếc cầu treo này. Nhận thấy doanh nghiệp của mình có đủ năng lực với những kiến trúc sư, kỹ sư được đào tạo bài bản, sở hữu nhiều máy móc công nghệ hiện đại bậc nhất, ông Cường tự tin mình có thể thực hiện đề án này.
Sau khi xem xét năng lực của nhiều doanh nghiệp, Bộ GTVT đã “chọn mặt gửi vàng”, giao dự án 186 cầu trên cho Cơ khí Quang Trung làm Tổng thầu khảo sát, thiết kế và thi công. Để triển khai dự án, Bộ GTVT yêu cầu Tập đoàn Công nghiệp Quang Trung nhanh chóng thiết kế điển hình các mẫu cầu treo điển hình khổ từ 30m, 40m, 50m đến 200m để Bộ phê duyệt. Ông Nguyễn Tăng Cường cho biết, chỉ sau 1 tháng, đội ngũ kỹ sư của công ty đã hoàn thiện toàn bộ các mẫu thiết kế điển hình, trình Bộ GTVT phê duyệt. Và cũng trong 1 tháng đó, với đội ngũ công nhân hùng hậu và áp dụng công nghệ “đúc cầu treo trong nhà máy”, ông Nguyễn Tăng Cường đã chỉ đạo cán bộ, kỹ sư thi công xong 30 chiếc cầu treo, khiến tư lệnh ngành giao thông hồi ấy là ông Đinh La Thăng không khỏi ngỡ ngàng. Cái tên “vua cần cẩu” ông được bà con các tỉnh miền núi gán cho từ đấy…
Đến nay, với hơn 50 chủng loại cẩu có tỉ lệ nội địa hóa lên đến trên 85%, Xí nghiệp cơ khí Quang Trung do ông Nguyễn Tăng Cường lãnh đạo đã mở ra trang mới cho ngành cơ khí Việt Nam, tiết kiệm nguồn ngoại tệ lớn cho đất nước do hạn chế nhập khẩu thiết bị công nghiệp nặng. Với thành công đó, năm 2000 ông Cường đã được phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động thời kì đổi mới; Xí nghiệp cơ khí Quang Trung 3 lần được thưởng Huân chương lao động và lớn mạnh, trở thành Công ty CP Tập đoàn Công nghiệp Quang Trung, đứng số 1 Việt Nam về chế tạo các loại cần cẩu cỡ lớn với diện tích nhà xưởng hơn 100ha, 4 đơn vị trực thuộc và tạo việc làm cho hàng nghìn lao động…
“Đại gia” đi chống ngập
Từ một người thợ sửa xe lập nghiệp với ước mơ thoát nghèo, ông Cường đã trở thành một vị “đại gia” với số vốn trong tay lên tới cả triệu tỷ đồng, thế nhưng ông không chơi siêu xe, không tậu máy bay riêng mà vẫn luôn sống hết mình với tình yêu chế tạo cơ khí. Gần đây, chuyện ông khiến nhiều người nghi ngờ, xì xào nhất là tuyên bố chống ngập cho đường Nguyễn Hữu Cảnh (TP.HCM) với cam kết “không hết ngập, không lấy tiền”.
Nhiều người cho rằng ông “chém gió” cho vui, dự án thế nào cũng thất bại bởi đặc thù của TP.HCM là thường xuyên ngập bởi triều cường, cộng với vấn nạn rác thải, kẹt xe, chưa kể TP đã có nhiều máy bơm hoạt động không hiệu quả. Trước rất nhiều e ngại, ông Cường vẫn quyết tâm làm cho kỳ được công trình này và thực tế là trong năm 2018 vừa qua, hệ thống siêu máy bơm do ông xây dựng đã có hơn 20 lần hút nước thành công.
Ông Cường và đội kỹ sư nghiên cứu ra một loại bơm đặc chủng riêng cho TP.HCM. “Hệ thống cống của TP đang bé, tốc độ chảy chậm, tôi dùng bơm ly tâm để làm cho chảy nhanh, gấp 2 lần đã tốt, gấp chục lần thì quá tốt, đặc biệt là hút và lọc được cả rác. Cứ dựa vào nguyên lý đó tôi làm”, ông Cường nói.
Đường Nguyễn Hữu Cảnh đã ngập hơn chục năm nay. Ở đây cũng có một máy bơm của Trung tâm chống ngập, nhưng máy bơm này phải mất từ 7-15 tiếng đồng hồ mới hút hết nước. “Giờ hệ thống của tôi chỉ hút chưa tới 15 phút đã cứu ngập cho toàn bộ khu vực 75ha này. Mọi người sẽ tự đánh giá hiệu quả như thế nào”, ông Cường tự tin nói.
