Thâm nhập vào "hang ổ" kích giun ở Sơn La: Lạc vào "thế giới giun tặc" (Bài 2)

Từ người dân bình thường bỗng hóa thành "giun tặc"

Sau khi được sự trợ giúp của một trong những "giun tặc" đã "hoàn lương" bỏ nghề, chúng tôi tự tin vào vai những người đi thu mua giun đất. Một lần nữa chúng tôi quay trở lại chính địa bàn trồng cỏ voi ở thị trấn Nông trường Mộc Châu (Sơn La) mà chúng tôi đã tiếp cận hôm trước để tìm hiểu thêm về cách thức kích giun.

Từ bãi cỏ voi ở tiểu khu 64 hôm trước, tiếp tục đi sâu vào vùng sản xuất của người dân, tình cờ bắt gặp bà L.T. H, trú tại thị trấn Nông trường Mộc Châu (Sơn La) vừa trao tay chiếc xô đựng đầy giun đất còn tươi cho một người đàn ông. Khi chúng tôi đặt vấn đề thu mua giun đã sấy khô, bà L.T. H, không chút để phòng, thản nhiên chia sẻ: "Mấy hôm nay giá giun tươi lên cao, cả 2 vợ chồng tôi tranh thủ đi kích giun. Hôm nay tôi kích được gần 20kg giun đất tươi. Số giun đất này, ông nhà tôi sẽ đem lên xã Chiềng Đi, cách đây khoảng hơn 6 km bán cho lò sấy giun đất".

"Nhà cô chỉ đi bắt giun thôi, không làm giun sấy khô. Mấy hôm nay nhiều người làm (kích giun – PV) nên giun đất cũng ít rồi. Trước 2 vợ chồng cô đi làm, mỗi lần đi kích phải được gần tạ (100kg) giun đất tươi, bán cho các lò sấy" - bà L.T. H, nói.

Cũng theo bà L.T. H, ở vùng Mộc Châu và Vân Hồ hiện đang có rất nhiều người muốn thu mua giun đất. Chính vì thế nên giá cả cạnh tranh hơn. Giá giun đất tươi bây giờ dao động từ khoảng 45.000- 50.000 đồng/kg, cứ có giun là khắc có người mua, không sợ ế. Việc kích giun đất thì rất đơn giản, ai cũng có thể làm được; trong khi hầu như mọi trang trại trồng cỏ, dâu tây, mận hậu, bơ, thanh long… ở đây đều có nhiều giun đất.

Trang trại nào càng bón nhiều phân chuồng, ít phun thuốc bảo vệ thực vật thì càng có nhiều giun và giun to, dài; chỉ cần kích điện khoảng nửa tiếng đồng hồ là được vài chục kg giun đất, có tiền triệu ngay. "Với đồng trồng cỏ voi thì giun đất ăn nổi nên kích điện rất hiệu quả, dùng loại kích nhỏ cũng được nhiều giun. Nhưng với những trang trại cây ăn quả thì giun thường ăn sâu hơn nên phải dùng loại kích điện có công suất rất lớn và phải chọn ngày mưa ẩm thì hiệu quả mới cao – Bà L.T. H, cho biết thêm.

Cả bản đi... kích giun

Chia tay bà L.T. H, theo thông tin của cộng tác viên, chúng tôi ngược về bản Hang Hốc của đồng bào Mông tại xã Chiềng Hắc, huyện Yên Châu (Sơn La). Bản này cách trung tâm xã khoảng 7km. Bản nằm lọt thỏm giữa 2 khe núi, được bao quanh với những cánh rừng già, đất đai ẩm ướt, màu mỡ.

Thu nhập chính của người dân trong bản trước đây chủ yếu phụ thuộc vào việc canh tác các loại cây trồng ngắn ngày trên nương như: cây ngô, cây sắn,… chăn nuôi cũng chỉ nhỏ lẻ để phục vụ gia đình. Thế nhưng mấy tháng trở lại đây, người dân trong bản có thêm một nguồn thu nhập mới, đó là từ việc kích giun đất từ các trang trại trồng cây ăn quả.

Chúng tôi tìm đến nhà anh Lý - người có "thâm niên" đi kích giun đất trong bản. Sau vài câu trao đổi như để kiểm tra lại khách hàng, chắc thấy chúng tôi thạo cả những tiếng lóng như: Miến dài, miến tươi, miến khô, miến lòng vàng… (chỉ giun đất loại to, giun đất đã sấy khô hoặc tươi, giun đất loại màu vàng đồng hay loại màu đen – PV), Lý yên tâm "quảng bá" về mình: "Tôi biết về kích giun đất này từ những người họ hàng bên xã Kim Bon của huyện Phù Yên. Thấy họ hàng đi kích giun đất làm ra được nhiều tiền nên tôi cũng làm theo gần 1 năm nay. Ngày nào gia đình tôi cũng đi kích giun. Ngày kích được ít thì được 20kg; ngày kích được nhiều thì đến 5kg giun tươi".

Cũng theo lời Lý, có những thời điểm cao điểm, có cặp vợ chồng 1 tháng đi kích giun thu nhập được hàng trăm triệu đồng, họ đi hàng tháng không về, vì thu nhập quá cao.

Theo tìm hiểu của PV Dân Việt, cả bản của anh Lý có 40 hộ dân, thì có đến 5 cái máy kích giun đất. Những máy kích giun đất này sẽ được chuyển từ nhà này sang nhà khác theo quan hệ họ hàng, hay người quen biết để đi kích giun nếu nhà kia có công việc bận, 5 máy kích giun này hầu như không có... ngày nghỉ.

Cũng theo anh Lý, tại nhiều bản vùng cao của xã Chiềng Hắc, huyện Yên Châu (Sơn La), có rất nhiều người đi kích giun đất về bán. Đi theo đường bê tông, qua bản của anh Lý ngược lên đỉnh núi còn có 3 bản nữa. Ở các bản này hầu như hộ gia đình nào trong bản cũng có máy kích giun. Có bản 70 hộ, thì có đến 40-50 máy kích giun, thậm chí có nhà còn có 2 máy kích giun.

"Nếu đường đi không xấu, mình sẽ dẫn các anh đi lên bản trên. Ở trên đấy có 3 bản. Họ đi kích giun nhiều lắm, nhà nào cũng có máy kích. Một bản có 42 hộ thì có 2 nhà không làm thôi. Còn các bản kia nhà nào cũng làm. Giờ họ không đi làm nương nữa, họ chỉ đi kích giun đất thôi. Vì họ đi kích giun đất họ kiếm được nhiều tiền hơn" - anh Lý nói.