Quảng Ninh có thêm hai di tích quốc gia đặc biệt

Ngày 24/10, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký Quyết định số 1225 của Thủ tướng về xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt (đợt 14) đối với 2 di tích, gồm: Di tích lịch sử quần thể thương cảng Vân Đồn (huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh); Di tích kiến trúc - nghệ thuật đình Trà Cổ (TP. Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh). 

Quyết định nêu rõ, khu vực bảo vệ di tích được xác định theo biên bản và bản đồ các khu vực bảo vệ di tích trong hồ sơ.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Chủ tịch UBND các cấp nơi có di tích được xếp hạng trong phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn của mình thực hiện việc quản lý nhà nước đối với di tích theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.

Theo tài liệu lịch sử, thương cảng Vân Đồn được thành lập từ khoảng năm 1149 đời vua Lý Anh Tông. Tuy nhiên, phải đến dưới thời Trần, thương cảng này mới thực sự phát triển mạnh mẽ, đồng thời trên 2 phương diện là trung tâm giao thương quốc tế và là vị trí trọng yếu của an ninh quốc gia vùng biển Đông Bắc. Giai đoạn phát triển cực thịnh của thương cảng là từ thế kỷ 13 đến thế kỷ 16.

Thương cảng Vân Đồn trong suốt hơn 700 năm lịch sử, không chỉ hoạt động đơn tuyến với chỉ một bến cảng duy nhất mà là một hệ thống các bến bãi, vụng đỗ tàu liên đới với nhau. Trung tâm của thương cảng có phạm vi 200km², ở vùng vịnh Bái Tử Long, thuộc địa bàn xã Thắng Lợi, Quan Lạn, Minh Châu, Ngọc Vừng, huyện Vân Đồn. Vùng Cống Đông - Cống Tây (xã đảo Thắng Lợi, huyện Vân Đồn) là trung tâm một thời của thương cảng Vân Đồn.

Đình Trà Cổ là di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật tiêu biểu của TP. Móng Cái đã được Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng di tích cấp Quốc gia năm 1974. Di tích được đánh giá là một trong những ngôi đình có bề dày lịch sử về văn hóa tâm linh và kiến trúc độc đáo trong khu vực Đồng bằng Bắc Bộ được triển khai lập hồ sơ khoa học đề nghị xếp hạng cấp Quốc gia đặc biệt. Hiện nay, tại đình Trà Cổ còn lưu giữ được nhiều hiện vật có giá trị như: 3 đỉnh hương đồng, 2 hạc cưỡi đầu rùa bằng gỗ sơn son thiếp vàng, 8 long ngai bằng gỗ của thời Nguyễn, 12 sắc phong chất liệu giấy…

Năm 2019, lễ hội đình Trà Cổ được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Hằng năm, lễ hội đình Trà Cổ được tổ chức hằng năm từ ngày 30/5 đến ngày 3/6 Âm lịch, với nhiều nghi lễ và hoạt động văn hóa, văn nghệ, trò chơi dân gian mang đậm dấu ấn riêng của mảnh đất địa đầu. Nét đặc sắc của lễ hội đình Trà Cổ là lễ rước và tục thi “Ông Voi”.

Trước đó, Quảng Ninh đã có 6 Di tích quốc gia đặc biệt gồm: Danh lam Vịnh Hạ Long (TP. Hạ Long); Di tích Lịch sử Bạch Đằng (TP. Uông Bí và TX.Quảng Yên); Di tích Lịch sử Yên Tử (TP. Uông Bí và TX.Đông Triều); Di tích Lịch sử Nhà Trần (TX.Đông Triều); Di tích Lịch sử Đền Cửa Ông (TP. Cẩm Phả và huyện Vân Đồn); Khu Di tích Hồ Chủ Tịch ở đảo Cô Tô (huyện Cô Tô). Như vậy đến thời điểm này, Quảng Ninh đã có 8 Di tích quốc gia đặc biệt.