Để xảy ra vi phạm an toàn lao động, chủ sử dụng lao động bị xử lý như thế nào?

Luật sư Hoàng Anh Sơn cho biết, hằng năm, số vụ tai nạn lao động xảy ra ngày càng nhiều gây ảnh hưởng đến sức khoẻ và tính mạng của người lao động. Gần đây nhất, tại Nhà máy xi măng thuộc Công ty cổ phần Xi măng và khoáng sản Yên Bái (thị trấn Yên Bình, huyện Yên Bình), xảy ra vụ tai nạn lao động gây hậu quả nghiêm trọng làm 7 công nhân tử vong và 3 công nhân bị thương.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do người lao động không được đảm bảo về an toàn lao động khi làm việc.

Trước đó, vào lúc 8 giờ 30 phút cùng ngày, tại Công ty TNHH Gỗ Bình Minh (thuộc ấp Vàm, xã Thiện Tân, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai) do ông Feng Yong, quốc tịch Trung Quốc làm Giám đốc cũng đã xảy ra vụ tai nạn lao động đặc biệt nghiêm trọng. Do lỗi kỹ thuật lò hơi nổ làm 6 công nhân tử vong tại hiện trường và nhiều người bị thương được đưa đi cấp cứu.

Theo quy định tại khoản 2, Điều 3 Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015: "An toàn lao động là giải pháp phòng, chống tác động của các yếu tố nguy hiểm nhằm bảo đảm không xảy ra thương tật, tử vong đối với con người trong quá trình lao động".

Pháp luật quy định rõ về việc người sử dụng lao động có nghĩa vụ đảm bảo an toàn tại nơi làm việc, đóng bảo hiểm tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp cho người lao động … Khi xảy ra tai nạn lao động, người sử dụng lao động phải có trách nhiệm điều tra, xác minh nguyên nhân dẫn đến tai nạn.

Nếu tai nạn lao động xảy ra do người sử dụng lao động vi phạm các quy định của pháp luật an toàn, vệ sinh lao động thì tùy theo tính chất nghiêm trọng của vụ việc, hành vi của người sử dụng lao động có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Quy định về xử phạt hành chính

Theo Điều 21 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định về việc xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định về các biện pháp đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động. Tùy thuộc vào tính chất, mức độ của hành vi vi phạm, người sử dụng lao động có thể bị phạt tiền từ 500.000 đồng lên đến 70.000.000 đồng.

Luật sư Hoàng Anh Sơn lưu ý: Tại khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, mức phạt quy định trên đây áp dụng đối với cá nhân. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

Quy định về xử lý hình sự

Theo quy định tại Điều 295 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 về tội vi phạm quy định về an toàn lao động như sau:

Khung 1: Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm: Người nào vi phạm quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở nơi đông người gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau:

Làm chết người;

Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;

Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đến dưới 500.000.000 đồng.

Khung 2: Phạt tù từ 03 năm đến 07 năm: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau:

Làm chết 02 người;

Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;

Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đến dưới 1.500.000.000 đồng;

Là người có trách nhiệm về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở nơi đông người.

Khung 3: Phạt tù từ 06 năm đến 12 năm: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau:

Làm chết 03 người trở lên;

Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;

Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

Bên cạnh đó, vi phạm quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở nơi đông người trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả quy định tại một trong các điểm a, b và c khoản 3 Điều 295 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

Đồng thời, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Chủ thể của tội phạm phải là người từ đủ 16 tuổi trở lên và có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự.

Chủ thể đặc biệt: Là người có trách nhiệm trong việc chỉ đạo hoặc thực hiện các quy trình, quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động và an toàn ở nơi đông người.

Trường hợp không phải là người có trách nhiệm nêu trên mà là những người khác do vi phạm các quy định đó và gây hậu quả nghiêm trọng thì xem xét trách nhiệm hình sự ở các tội phạm tương ứng như: tội vô ý làm chết người, vô ý gây thương tích,…

Theo luật sư Hoàng Anh Sơn, tùy theo tính chất mức độ thiệt hại về người và tài sản…, mà người phạm tội vi phạm quy định về an toàn lao động bị xử lý bằng các hình phạt như: phạt tiền từ 20 triệu đến 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 năm đến 12 năm. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đến 50 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc hành nghề nhất định từ 1 năm đến 5 năm.