Chuyến công tác của phóng viên Báo NTNN/điện tử Dân Việt về vùng lũ lịch sử khó quên ở Sa Pa

Chuyến công tác Sa Pa trước khi xảy ra lũ

Như đã hẹn trước với anh Vù A Xá, Chi hội trưởng Chi hội nghề nghiệp nuôi cá nước lạnh thôn Nậm Than, xã Liên Minh (Sa Pa, Lào Cai), sáng ngày 12/9/2023, tôi thức dậy từ sớm để có chuyến công tác về thôn Nậm Than viết bài phản ánh hiệu quả mô hình nuôi cá nước lạnh của hội viên nông dân vùng nông thôn mới nơi đây.

Xuất phát từ thành phố Lào Cai, đi qua xã Xuân Giao, huyện Bảo Thắng, men theo đường tỉnh lộ 152, do quãng đường xa khoảng 50km nên mất khoảng hơn 2 tiếng đồng hồ tôi mới đặt chân tới UBND xã Liên Minh và được anh Chủ tịch Hội Nông dân xã chỉ dẫn về thôn Nậm Than.

Đến thôn Nậm Than, tôi được anh Vù A Xá dẫn đi thăm mô hình nuôi cá nước lạnh của các thành viên trong Tổ hội nghề nghiệp. Ấn tượng với chúng tôi đó là những trại cá nước lạnh được bà con xây dựng bài bản. Chính từ việc nuôi cá nước lạnh đã giúp bà con có cuộc sống khấm khá, có nhà cửa khang trang hơn.

Sau khi chụp ảnh, ghi hình các trại cá xong anh Xá đưa tôi quay về nhà Bí thư Chi bộ thôn Nậm Than để trao đổi thêm ít thông tin về hướng phát triển kinh tế của thôn, cũng như mô hình nuôi cá nước lạnh. Khi phỏng vấn xong Bí thư Chi bộ thôn thì cũng đã tầm trưa, có vài hạt mưa rơi rồi lại tạnh. 

Anh Xá và Bí thư thôn có mời tôi ở lại ăn cơm và ngủ lại nhưng do tôi còn có một bài viết về đồng bào Xa Phó ở thôn Nậm Sang, xã Liên Minh nên tôi xin phép hẹn lần sau lại ghé thăm bà con thôn Nậm Than.

Sau những cuộc trò chuyện với bà con thôn Nậm Than, Nậm Sang, xã Liên Minh khi mặt trời đã bắt đầu khuất dần sau núi, người dân đi nương rẫy đã về, tôi lóc cóc trên chiếc xe gắn máy rú ga về nhà nghỉ ở trung tâm thị xã Sa Pa. Khi tôi đi qua xã Liên Minh về đến xã Mường Bo thì trời tối sầm lại, lúc đó khoảng gần 18 giờ tối.

Một lúc sau thì trời bắt đầu mưa nhưng càng về tối mưa càng to hơn, tôi lấy áo mưa trong cốp xe ra mặc để khỏi bị ướt nhưng do mưa quá to nên giày và chân quần tôi ướt hết. Về đến thị xã Sa Pa khoảng 19 giờ 30 phút, tôi nhanh chóng tắm rửa rồi thay quần áo đi ăn tối kẻo muộn.

Hôm đấy, vì đi đường xa, vất vả, khá mệt nên tôi ngủ sớm hơn so với thường ngày, 22 giờ tôi bắt đầu ngủ, ngoài trời vẫn mưa to lắm. Nếu như mọi lần trước khi tôi ngủ, tôi đều lướt Facebook và thông tin trên báo chí... Nhưng không hiểu sao tôi quên mất lướt và ngủ quên lúc nào không hay.

Cuộc gọi từ Trưởng Văn phòng

Khoảng 5 giờ 30 phút sáng ngày (13/9/2023) khi tôi đang ngủ ngon giấc đang mơ về những con cá nước lạnh thì tiếng chuông điện thoại tôi rung lên, đó không phải là tiếng chuông báo thức mà là cuộc gọi từ Trưởng Văn phòng Tây Bắc Kiều Văn Thiện. Câu nói đầu tiên Trưởng văn phòng bảo có biết thông tin gì chưa cháu? Tôi hồn nhiên đáp, dạ cháu chưa bác ạ! Xong, Trưởng văn phòng thông tin rằng trên Lào Cai mưa to, có lũ ống đã khiến nhiều người chết và mất tích, cháu xuống hiện trường tìm hiểu làm tin luôn.

Khi Trưởng văn phòng cúp máy điện thoại, tôi chợt nghĩ có khi nào là xảy ra lũ ở Liên Minh không...? Và rồi tôi mở Facebook xem thì những hình ảnh tang thương, đau xót về cơn lũ lịch sử tại xã Liên Minh hiện lên ngay trước mắt tôi. Đó cũng chính là nơi tôi vừa có chuyến công tác về với bà con thôn Nậm Than, xã Liên Minh.

Để cho kịp tin thời sự tôi mở ngay máy tính ra và làm luôn tin rồi "a lô" cho Bí thư thôn Nậm Than để xác minh thông tin ban đầu, với giọng trầm lắng, đượm buồn, anh Vàng A Xay, Bí thư Chi bộ thôn Nậm Than, xã Liên Minh cho biết, trận mưa lớn tối qua đã khiến lũ lớn đầu nguồn đổ về làm toàn bộ trại cá hồi của thôn bị cuốn trôi. 

Đau buồn hơn khi có 4 người dân của thôn đang trông cá ở trại cũng bị lũ cuốn, trong đó, có 2 người đã được tìm thấy, 2 người đang mất tích.

Sau khi viết tin xong, tôi gửi Trưởng Văn phòng Tây Bắc duyệt rồi gọi cho đồng nghiệp tôi phụ trách ở Lai Châu là phóng viên Nguyễn Tuấn Hùng sang để hỗ trợ tôi tác nghiệp vùng lũ. Còn tôi tức tốc mặc áo mưa và lại lên xe hành trình về vùng lũ lịch sử tại xã Liên Minh để tác nghiệp.

Khoảng 6 giờ sáng, tôi vượt hơn 40km từ trung tâm thị xã Sa Pa, vừa mưa, vừa lạnh, đường trơn... tôi mất khoảng 2 tiếng đồng hồ mới tiếp cận được vùng lũ lịch sử. Tại đây, hình ảnh tan thương bao trùm lên bản làng bình yên ngày nào là những bể cá chỉ còn đọng lại bùn...

Đáng buồn hơn, khi tôi gặp lại anh Vù A Xá, Chi hội trưởng Chi hội nghề nghiệp nuôi cá nước lạnh thôn Nậm Than, trong ánh mắt đỏ hoe, khóc cạn nước mắt vì không chỉ những trại cá tiền tỷ cuốn theo dòng nước lũ; đau xót hơn là trong số những người mất tích và chết do trận lũ lịch sử đều có người thân trong gia đình của anh Xá; là anh ruột, là cháu ruột của anh Xá…

Đối với bản thân tôi, đây là một ký ức khó quên khi tác nghiệp ở một tỉnh miền núi Tây Bắc xa xôi. Bởi điều kiện tác nghiệp đặc biệt trong vùng lũ và lại xảy ra ngay tại nơi hôm trước tôi đi tác nghiệp về, những hình ảnh đẹp về cá hồi, cá tầm, về người dân thôn Nậm Than còn chưa kịp lên bài thì hôm sau xảy ra lũ quét kinh hoàng ngày 13/9/2023 cứ ám ảnh mãi trong tôi.

Điều an ủi lớn nhất với chúng tôi trong lần tác nghiệp này là sau khi những bài báo của chúng tôi được đăng tải trên các ấn phẩm báo chí của Báo Nông Thôn Ngày Nay, những người dân vùng lũ đã lập tức nhận được sự quan tâm sâu sát hơn, hỗ trợ kịp thời của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, đoàn thể, doanh nghiệp, doanh nhân và những tấm lòng từ thiện trước những mất mát, thiệt hại do thiên tai gây ra.