Bộ NNPTNT và các "đại gia" bán lẻ bắt tay đưa nông sản vào siêu thị

Muốn vào siêu thị, nông sản phải đồng đều chất lượng

Tại buổi làm việc mới đây với Bộ NNPTNT bàn kế hoạch xây dựng cơ chế hợp tác, bà Vũ Thị Hậu - Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam, cho rằng, các thành viên trong Hiệp hội luôn có nhu cầu rất cao với các sản phẩm nông sản Việt.

 Tuy nhiên, sản phẩm của các hợp tác xã, đơn vị phải đồng đều về chất lượng, đảm bảo đủ số lượng trong thời gian dài, không thể một mình một giá nếu sản phẩm đó không có gì khác biệt.

Cũng theo bà Hậu, để hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng ùn ứ khi vào vụ, hết vụ lại khan hiếm, ngành nông nghiệp, các địa phương có thể tính đến sản xuất rải vụ. 

"Ví dụ, cà rốt trái vụ giá rất tốt, nếu có thể thì tổ chức sản xuất cà rốt trái vụ ở những nơi có khí hậu phù hợp như Mộc Châu (Sơn La), Đà Lạt (Lâm Đồng) thì không phải phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu từ Trung Quốc" - bà Hậu lấy ví dụ.

Trong khi đó, bà Nguyễn Thu Phương - Phó Tổng Giám đốc Vincommerce, cho rằng, để giải quyết căn cơ bài toán tiêu thụ nông sản thì việc đa dạng hóa các kênh phân phối là rất quan trọng. 

"Hiện, thị trường tiêu thụ hiện đại như siêu thị, trung tâm thương mại chỉ chiếm khoảng 15%, do vậy không phải tất cả đều đưa được vào siêu thị mà phải phát triển cả các kênh khác trên thị trường bán lẻ" - bà Phương nói.

Là một doanh nghiệp có nhiều năm kinh nghiệm trong xuất khẩu nông sản, bà Hà Anh - Chủ tịch Công ty CP Lương thực Bình Minh cho rằng, nền tảng sản xuất là vô cùng quan trọng, đó là phát triển, quy hoạch vùng nguyên liệu sao cho hợp lý, bởi nếu không bố trí quy hoạch hợp lý không doanh nghiệp nào chịu được chi phí logistics.

"Công ty Bình Minh đã từng xây dựng vùng nguyên liệu trên Lai Châu và thất bại vì địa bàn quá xa, chúng tôi phải tuyển thêm 50 lao động để quản lý. Do vậy, cần quy hoạch từ đầu đến cuối, chứ không phải trồng rồi không biết làm gì" - bà Hà Anh nhấn mạnh.

Đối với những sản phẩm có thời gian thu hoạch ngắn, áp lực sản lượng lớn như vải thiều của tỉnh Bắc Giang, bà Hà Anh cho rằng, cần thiết phải đẩy mạnh chế biến sâu như vải đóng hộp, sấy khô.

Cũng đề cập đến vấn đề quy hoạch, bà Vân Hoa, đại diện Nam Quốc Vinh Global cho rằng, Bộ NNPTNT cần phối hợp với các địa phương triển khai quy hoạch theo vùng, theo nhu cầu đầu ra cần rõ ràng, tạo ra những sản phẩm mà khi nhắc đến là họ nghĩ ngay của Việt Nam.

"Có một câu chuyện đã nói rất nhiều, tại Trung Quốc khi một doanh nghiệp muốn mua sản phẩm nào đó, họ chỉ cần làm việc với một công ty là có thể mua được 1.000 tấn sản phẩm, nhưng ở Việt Nam có khi phải làm việc với 10 - 20 người. Không có doanh nghiệp nào đủ nhân lực để xé lẻ ra như vậy, vừa tăng chi phí giá thành vừa khiến giá vận chuyển đắt gấp đôi nơi khác" - bà Vân Hoa nêu một thực tế.

Đào tạo hợp tác xã kiến thức tiếp cận thị trường

Ông Nguyễn Anh Đức - Tổng Giám đốc Saigon Co.op cho rằng, để đưa được nhiều hơn nông sản Việt vào siêu thị và các hệ thống bán lẻ, cần phải có giải pháp giảm chi phí logictics. 

"Vải thiều từ Bắc Giang vận chuyển vào miền Nam hao hụt 40% vì không có xe chuyên dụng, chi phí rất cao. Do vậy, chúng tôi đề xuất Hiệp hội vận tải điều phối các doanh nghiệp để có mức chi phí phù hợp, phát triển các loại hình vận tải khác nhau" - ông Đức nói.

Ông Đức cũng đề nghị cần có liên minh tốt hơn từ khâu sản xuất, vì vào siêu thị cần số lượng tương đồng, đảm bảo phân phối cho các địa bàn, các vùng khác nhau.

Cho rằng "logistics của Việt Nam đang đi ngược thế giới" vì chi phí quá đắt, bà Đinh Thị Mỹ Loan - Chủ tịch danh dự Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam nhấn mạnh cần phải phát triển hệ thống logistics cho ngành bán lẻ. 

"Hiện nay, tôi thấy có lỗ hổng thông tin chưa thông suốt, nhà bán lẻ thì trách nông dân, hợp tác xã cung cấp nguồn cung nông sản thiếu ổn định, trong khi nông dân lại hàm oan cho các nhà bán lẻ không đưa hàng của mình vào siêu thị, do vậy, tôi mong Bộ NNPTNT có giải pháp để minh bạch thông tin giữa hai bên" - bà Loan nói.

Theo Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam, để thúc đẩy tiêu thụ nông sản ở thị trường nội địa, đưa nông sản vào các kênh phân phối hiện đại, Bộ NNPTNT và Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam sẽ xây dựng cơ chế phối hợp, theo quan điểm chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp. 

"Hiệp hội yêu cầu gì, các doanh nghiệp, tập đoàn bán lẻ yêu cầu gì chúng tôi sẵn sàng cung cấp, quan trọng là tạo cơ chế lưu thông tốt" - Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh. 

Để nâng cao năng lực sản xuất, tiếp cận thị trường cho các hợp tác xã, Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam cũng đề xuất tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo cho các hợp tác xã về tiếp cận thị trường. 

"Chúng tôi hoàn toàn đồng tình. Hiệp hội có thể phối hợp với các đơn vị của Bộ để triển khai kế hoạch phối hợp sao cho hiệu quả nhất" - Thứ trưởng Trần Thanh Nam nói.