Sàn Postmart.vn - lối ra cho nông sản Việt (bài 1)

Nhiều địa phương đang "gặp khó" trong việc tìm đầu ra cho nông sản đến kỳ thu hoạch. Trong ảnh: Thu hoạch mận tại Lào Cai. Ảnh: CTV.

Bài 1: Muôn cách tiêu thụ nông sản trong dịch Covid-19

Những ngày qua, vấn đề kết nối, hỗ trợ tiêu thụ nông sản cho người dân tuy đã có dấu hiệu cải thiện ở một số mặt hàng, địa phương song nhìn tổng thể vẫn còn nhiều nông sản đang "bí" đầu ra.

Khó tiêu thụ hàng hóa, nông dân mất ăn mất ngủ

Gia đình bà Nguyễn Thị Mai, xã An Vỹ, huyện Khoái Châu tỉnh Hưng Yên hiện có hơn 1 mẫu nhãn Miền Thiết với sản lượng khoảng 1,5 tấn. Nhưng cả ruộng nhãn rộng mênh mông nhà bà Mai mới chỉ thu hoạch được hơn chục gốc. Thương lái đến mua vẫn lẻ tẻ và cầm chừng so với mọi năm.

"Tôi như ngồi trên đống lửa khi nhãn thì đã chín mà chưa có người đến mua. Liên lạc với các thương lái quen hàng năm thì cũng chỉ có một đầu mối nhận lời tuần này sẽ tới thu mua tầm 10 tạ. Nhãn đã chín, không thể để lâu được. Tôi chưa biết tính sao, vẫn phải trông chờ vào các thương lái thôi. Dù Hưng Yên là "vùng xanh" mà sao tiêu thụ vẫn khó thế", bà Mai than thở.

Không chỉ riêng bà Mai, nhiều người dân ở huyện Khoái Châu cũng đang lo lắng vì đến thời điểm này nhiều cánh đồng nhãn như ở Hàm Tử, Đoàn Kết, Đông Tảo… vẫn còn rất vắng lặng, khác với thời điểm này năm ngoài xe ô tô tải nối đuôi nhau về chở nhãn đi tiêu thụ.

Để tháo gỡ khó khăn cho nông dân, tỉnh Hưng Yên vẫn đang đẩy nhanh các hoạt động tăng cường hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm nhãn trong nước và xuất khẩu, đồng thời phát động toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong cơ quan, đơn vị hỗ trợ tiêu thụ bằng cách mua ít nhất 10kg nhãn/người..

"Vùng xanh" như Hưng Yên tiêu thụ các loại nông sản, trái cây còn khó thì tại các "vùng đỏ, vàng, cam" tại các địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 để phòng chống dịch lại càng khó khăn hơn.

Các đại biểu khởi động chương trình đưa nhãn và nông sản lên tiêu thụ trên sàn thương mại điện tử. Ảnh: CTV

Mặc dù các ngành chức năng, chính quyền địa phương và nhiều tổ chức doanh nghiệp đang vào cuộc quyết liệt để hỗ trợ nông dân tuy nhiên tiến độ thu mua phục vụ tiêu thụ nội địa và xuất khẩu tại các địa phương vẫn còn chậm.

Đặc biệt, không ít nhà máy chế biến tại khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long hiện đang phải đóng cửa hoặc giảm công suất hoạt động do thiếu nhân công hoặc không đảm bảo bố trí "3 tại chỗ".

Hiện 19 tỉnh, thành phía Nam có 326/449 cơ sở tiếp tục sản xuất. Do thiếu công nhân và chia ca để phòng chống dịch nên công suất hoạt động chỉ từ 30-40% so với trước khi áp dụng Chỉ thị 16/CT-TTg.

Chỉ cần vài nhà máy chế biến thủy sản hay các chợ đầu mối "đóng băng" thì lập tức sinh kế của hàng chục vạn hộ nông dân sẽ bị ảnh hưởng ngay lập tức. 

Hiện hữu ngay trước mắt là vụ tiêu thụ chính của các mặt hàng cá tra, tôm với trị giá hàng tỷ đô la đang bắt đầu vào vụ đang đứng trước nguy cơ đứt gãy chưa từng có khi việc tiêu thụ đang rất cầm chừng.

Ôn Phạm Thái Bình, Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An - Cần Thơ cho biết, nông nghiệp là lĩnh vực đặc thù, liên quan rất nhiều đến chuỗi sản xuất, chính vì thế chỉ cần đứt gãy một khâu có thể cả một ngành hàng có nguy cơ bị tê liệt. 

Nhiều giải pháp hỗ trợ tiêu thụ

Duy trì chuỗi cung ứng để đảm bảo không đứt gãy, ứ đọng nông sản trong bối cảnh Covid-19 còn phức tạp vẫn là một thách thức trong những ngày tới. 

Tuy nhiên với sự vào cuộc quyết liệt và huy động tổng lực từ Trung ương đến địa phương, từ các Bộ, ngành đến các tổ chức, doanh nghiệp tại nhiều nơi đã ghi nhận những tín hiệu khả quan khi nhiều mặt hàng nông sản đã có sức tiêu thụ ổn định hơn trước, thậm chí có sự tăng giá nhẹ.

Vietnam Post duy trì chuỗi cung ứng để đảm bảo không đứt gãy, ứ đọng nông sản trong bối cảnh Covid-19. Ảnh: CTV.

Theo báo cáo của Tổ công tác 970 của Bộ NNPTNT (Tổ công tác chỉ đạo sản xuất, kết nối cung ứng tiêu thụ nông sản tại các tỉnh, thành phố phía Nam trong điều kiện dịch COVID-19) hiện Tổ đã tập hợp được hơn 1.201 đầu mối cung cấp nông sản và thực phẩm. Bên cạnh đó, mỗi ngày Tổ công tác cũng kết nối tiêu thụ trên 40 đơn hàng nông thủy sản với sản lượng hàng trăm tấn.

Tại Đồng Tháp trong tuần qua, tổng sản lượng nông sản, thuỷ sản tiêu thụ đạt trên 3.800 tấn. Vượt qua những khó khăn về lưu thông hàng hóa, Sở Công Thương tỉnh Đồng Tháp đã phối hợp với các ngành, địa phương giới thiệu, kết nối với các nhà phân phối, các đơn vị thu mua lớn cả trên kênh tiêu thụ trực tiếp như hệ thống siêu thị, các doanh nghiệp phân phối hàng hóa, các bưu cục, … và sàn thương mại điện tử như Postmart.vn, sendo… để để tiêu thụ hàng hóa, trái cây cho người dân địa phương.

Đặc biệt Sở Công Thương tỉnh Đồng Tháp còn kết nối với Tổ công tác 970 cung ứng combo nông sản cho bà con ở TP Hồ Chí Minh. Theo đó, mỗi combo cung ứng gồm 5 sản phẩm (khoai môn, khoai lang, bắp, ấu, chanh) với giá 100 ngàn đồng. Sản lượng nông sản đăng ký là 200 tấn/tuần (cung cấp 2 lần/tuần).

Hỗ trợ nông dân Đồng Tháp tiêu thụ nhãn xuồng. Ảnh: CTV

Còn tại Đồng Nai, đường dây nóng hỗ trợ tiêu thụ nông sản của Sở NNPTNT tỉnh đang phát huy khá hiệu quả trong việc kết nối và hỗ trợ tiêu thụ cho các doanh nghiệp, hợp tác xã nông nghiệp trên toàn tỉnh.

Ông Cao Tiến Sỹ, Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Đồng Nai cho biết, qua gần 1 tháng đường dây nóng đi vào hoạt động đã có hơn 200 cuộc gọi đến để được hỗ trợ, tư vấn. 

Trong đó có 89 đơn vị đề nghị hỗ trợ kết nối tiêu thụ nông sản với sản lượng bình quân là 128,33 tấn rau /ngày, 184,3 tấn trái cây /ngày, 64,98 tấn thịt gà /ngày, 118,7 tấn thịt heo/ngày…

Sở NNPTNT Đồng Nai đã thống kê danh sách cụ thể các địa điểm cần hỗ trợ, cập nhật các thông tin địa chỉ rõ ràng đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng và gửi trực tiếp đến các hệ thống bán lẻ, các điểm phân phối hàng bình ổn giá, cung cấp hàng tự thiện…Qua đó đảm bảo chuỗi cung ứng, tiêu thụ hàng hóa ngay trong tỉnh.

Tiêu thụ nông sản theo hình thức trực tiếp đang là kênh tiêu thụ chủ lực hiện nay tại tất cả các địa phương. 

Tuy nhiên để giảm thiểu tới mức thấp nhất tình trạng ứ đọng hàng hóa, có thêm đầu ra cho nông sản trong điều kiện bình thường hay dịch bệnh, nhiều hộ sản xuất nông nghiệp đã và đang hướng đến một hình thức tiêu thụ mới - bán hàng qua sàn thương mại điện tử. 

Dù còn khá mới mẻ với đa phần nông dân Việt, nhưng với xu thế phát triển tất yếu và mạnh mẽ của thương mại điện tử, đây chắc chắn sẽ là một hướng đi bền vững và hiệu quả. 

Đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử ngay từ bây giờ cũng là cơ hội để các hộ sản xuất nông nghiệp sớm tiếp cận với định hướng chuyển đổi số nông nghiệp nông thôn mà ngành Nông nghiệp Việt Nam sẽ tập trung đẩy mạnh trong thời gian tới.