Rau hẹ nước xanh ngăn ngắt, mềm như bún, không phải trồng mà dân Cà Mau hái kiếm bộn tiền

Nơi có những cánh đồng ngập nước, sâu trũng nhiễm phèn các xã Khánh Lâm, Khánh Hội, Nguyễn Phích (huyện U Minh, tỉnh Cà Mau) cũng là lúc khởi điểm cho một môi trường sống của một loài rau đồng hoang dại sinh sôi phát triển, đó là hẹ nước.

Đất rừng U Minh, ở những nơi còn hoang hóa đã tạo điều kiện các loài thực vật nơi bàu, trũng, trảng trong rừng quanh năm cầm thủy mọc nhiều vô kể. 

Những loài rau dại như rau mát, cù nèo, bông súng, rau dừa, rau muống, rau ngổ, rau đắng, năn bộp… tha hồ sinh sôi nảy nở. 

Những người nông dân làm đồng, cứ sau ngày lao động dành chút ít thời gian “quơ” (nhổ, hái) một mớ “rau cỏ” trên đồng là có ngay một bữa cơm đầy ắp rau đồng, cỏ nội. Trong đó, có loài cây hoang dại hẹ nước rất kén chọn môi trường sống để làm món ăn cho mình.

Nhiều lão nông sinh sống trên vùng đất U Minh cho biết, nếu như nơi nước cạn thì cây hẹ mọc ngắn, lá dày. Nơi vùng nước trong, đất phèn, trũng thấp, mặt nước sâu, thông thoáng thì cây hẹ theo nước tha hồ phát triển, chiều dài có khi trên nữa thước.

 Hẹ nước thuộc nhóm cây sống thủy sinh, mọc trong những vùng thường xuyên ngập nước, tạo thành đám dày đặc, thích nghi trên vùng đất trũng phèn. 

Hẹ nước có hình dáng giống như cây cải nhíp nhưng lá khá dài, rộng chừng 1 đến 2 phân, có vị ngọt. Hẹ nước là loại rau ăn liền sau khi hái là ngon nhất. Nếu để vài ngày hẹ nước sẽ héo, không dùng được.

Chị Trần Thùy Dương, ấp 15, xã Khánh Lâm, chuyên nghề nhổ hẹ nước, cho biết: “Cùng với nhiều loại rau đồng khác, từ lâu hẹ nước được nhiều người ưa chuộng. 

Do đó, mỗi khi vào mùa nước nổi, người dân miệt U Minh đi nhổ hẹ nước về bán để tăng thu nhập, cải thiện cho kinh tế gia đình. Hẹ nước sau khi nhổ được thương lái đến tận nhà mua với giá từ 10 - 15 ngàn đồng/kg. Nhờ có cây hẹ nước, mỗi ngày tôi cũng kiếm được vài trăm ngàn đồng”.

Vài năm trở lại đây, hẹ nước trở thành món ngon khoái khẩu trong các quán ăn hay trong bữa cơm gia đình của người dân nơi đây. Khi hái hẹ nước về, người ta cắt bỏ nguyên phần gốc, rễ, đem rửa sạch, dùng ăn sống chấm với cá kho, thịt kho...

Nhưng cái ngon của hẹ nước là nhúng lẩu mắm mới là đặc biệt, bởi vị ngọt rất đặc trưng của hẹ lẫn vị mặn, thơm lừng của nồi lẩu mắm đồng quê.

Có dịp về miệt ngọt hóa U Minh, du khách không nên bỏ qua món rau hẹ đang có mặt hầu hết trên những dòng kinh nội đồng, đất lung, bàu, nhất là những trảng nước sâu trong rừng tràm quanh năm trầm thủy là nơi hẹ nước mọc nhiều vô kể. Hẹ nước giờ đây đã trở thành món ăn thường nhật trong bữa cơm gia đình, là món khoái khẩu của giới ẩm thực.