ĐKhi nhắc tới công tác GDĐT của tỉnh Sơn La, không ít người nghĩ tới những tiêu cực trong thi cử đã từng xảy ra tại đây. Tuy nhiên, đó là câu chuyện đã qua mà không ai muốn lặp lại. Do vậy, bắt đầu từ năm học 2019-2020, với sự quan tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền và ủng hộ của nhân dân trong tỉnh, ngành GDĐT tỉnh Sơn La đã chủ động, sáng tạo trong thực hiện chủ trương, mục tiêu của Trung ương, tỉnh Sơn La và ngành về đổi mới GDĐT.
Từ năm học 2019-2020, sau những lùm xùm về thi cử trước đó, nhiều đề án, giải pháp trong đổi mới của ngành GDĐT tỉnh Sơn La đã được thay đổi, triển khai mạnh mẽ và thiết thực. Theo đó, dưới sự chỉ đạo của tỉnh Sơn La, toàn ngành đã chủ động và tích cực thực hiện việc đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá, nâng cao chất lượng giáo dục. Đồng thời, đề ra các giải pháp cũng như tăng cường công tác lãnh, chỉ đạo trong việc khắc phục các biểu hiện tiêu cực trong đánh giá chất lượng dạy học và trong thi cử...
Sở GDĐT tỉnh Sơn La tổ chức Hội nghị phối hợp triển khai công tác truyền thông về giáo dục và đào tạo năm 2021.
Cũng trong năm học 2019-2020, chất lượng giáo dục mầm non, phổ thông của tỉnh Sơn La đã có sự chuyển biến tiến bộ theo hướng thực chất so với các năm học trước. Bởi từ những biện pháp, giải pháp quyết liệt để cải tiến, nâng cao chất lượng giáo dục, nhất là cấp THPT và lớp 12, tỷ lệ tốt nghiệp đã đạt gần 96%. Trong đó, hệ THPT đạt trên 98%, hệ GDTX đạt trên 87%, thí sinh tự do đạt gần 84%...
Về chất lượng giáo dục mũi nhọn, trong đó tính riêng việc chọn học sinh giỏi quốc gia năm 2019 có 13/54 học sinh dự thi đạt giải, là tỉnh xếp vị trí thứ 21/63 tỉnh, thành phố về số lượng giải, vượt xa nhiều tỉnh phía Bắc. Năm 2020, tỉnh Sơn La có 15/54 học sinh sự thi đạt giải và vượt lên đứng trước 23 tỉnh về số lượng giải, tiếp tục vượt xa nhiều tỉnh phía Bắc. Và cũng là năm thứ 2 sau 7 năm tỉnh Sơn La được trên 10 giải học sinh giỏi quốc gia…
Sở GDĐT tỉnh Sơn La đã tổ chức Cuộc thi khoa học kĩ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung năm học 2020 - 2021
Đặc biệt, thực hiện nghị quyết đại hội đảng các cấp, đặc biệt là nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Sơn La lần thứ XV, nhiệm kỳ 2021-2025, Sở GDĐT đã chủ động tham mưu cho tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Sơn La thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 29 của Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đạo tạo; Kế hoạch thực hiện Kết luận số 51 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29 của Trung ương và Kết luận số 49 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 11 của Bộ Chính trị khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học, khuyến tài xây dựng xã hội học tập trên địa bàn.
Đồng thời, tham mưu xây dựng nội dung phát triển GDĐT và nguồn nhân lực trong văn kiện Đảng bộ tỉnh Sơn La lần thứ XV, nhiệm kỳ 2020-2025. Trong 2 năm 2019 và 2020, đã tham mưu cho HĐND tỉnh Sơn La ban hành 6 Nghị quyết về công tác GDĐT. Trong giai đoạn này, Sở GDĐT tỉnh Sơn La còn tích cực tham mưu với UBND tỉnh cho chủ trương đẩy mạnh áp dụng các tiến bộ, thành tựu mới của khoa học-công nghệ, khoa học giáo dục vào đổi mới công tác quản lý giáo dục và tổ chức dạy học; xây dựng và vận hành hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế IMS tích hợp ISO 9001:2015 với ISO 21001:2018 tại sở GDĐT; ban hành kế hoạch triển khai thí điểm và toàn diện giáo dục STEM/STEAM tại các cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học, THCS, THPT giai đoạn 2020-2025; tham mưu với UBND tỉnh Sơn La ban hành chủ trương, kế hoạch lớn về giáo dục và đào tạo…
Sở GDĐT tỉnh Sơn La đã tổ chức Hội thảo “Thực trạng và giải pháp phát triển giáo dục mầm non ngoài công lập trên địa bàn tỉnh”
Ông Nguyễn Huy Hoàng, PGS.TS, Giám đốc Sở GDĐT tỉnh Sơn La, thông tin: Để có được những kết trong công tác cải tiến chất lượng giáo dục, ngoài làm tốt công tác tham mưu cho tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Sơn La, trong công tác chỉ đạo, ngành GDĐT đã tổ chức Hội nghị đảm bảo chất lượng giáo dục, bàn về các biện pháp, giải pháp để cải tiến, nâng cao chất lượng giáo dục. Sau Hội nghị, đã ban hành Thông báo số 544, trong đó xác định rõ quan điểm và chủ trương chỉ đạo chung về cải tiến, nâng cao chất lượng giáo dục tỉnh Sơn La. Trong đó, quan điểm chỉ đạo của ngành là "không đổ lỗi cho hoàn cảnh và người học", sẽ tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu các đơn vị giáo dục. Cần quyết tâm, tập trung cao, kiên trì để thực hiện có hiệu quả các giải pháp, biện pháp cải tiến chất lượng giáo dục một cách thực chất và bền vững với lộ trình phù hợp điều kiện thực tiễn của ngành GDĐT. Phải xác định rõ Sở GDĐT phải luôn là đơn vị đi đầu, gương mẫu trong đổi mới công tác quản lý, áp dụng các tiến bộ khoa học-công nghệ để nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý, phù hợp với xu thế cách mạng công nghiệp 4.0, tích cực góp phần xây dựng chính phủ điện tử theo chủ trương của Chính phủ và UBND tỉnh Sơn La.
Năm học 2020-2021, tỉnh Sơn La có 597 trường mầm non, phổ thông với gần 364.000 học sinh.
Cũng theo PGS.TS, Giám đốc Sở GDĐT tỉnh Sơn La Nguyễn Huy Hoàng: Trong lộ trình đổi mới chất lượng GDĐT, ngành cũng đã nhất quán tư tưởng chỉ đạo là phải xác định rõ trách nhiệm của các cơ quan quản lý giáo dục từ tỉnh đến huyện (Sở, phòng) người đứng đầu cơ quan quản lý giáo dục (Giám đốc Sở, trưởng các phòng của Sở, phòng GDĐT các huyện, thành phố) và các cơ sở giáo dục (hiệu trưởng, giám đốc các trung tâm) về chất lượng giáo dục. Đây cũng là cơ quan và người chịu trách nhiệm chính về chất lượng giáo dục của tỉnh, huyện, trường. Đội ngũ giáo viên các cấp đóng vai trò then chốt trong công tác cải tiến, nâng cao chất lượng giáo dục…
Qua tìm hiểu được biết: 2 năm trở lại đây, ngành GDĐT tỉnh Sơn La đã và đang tích cực triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, nhiệm vụ và để lại nhiều dấu ấn với hàng loạt đổi mới đột phá trong tất cả các cấp học, bậc học. Ngành đã tích cực củng cố, kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức của Sở, đảm bảo đủ biên chế đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Trong đó, số công chức mới được tiếp nhận về Sở đều từng giữ các chức vụ cao tại các đơn vị sự nghiệp có trình độ từ thạc sỹ trở lên và trình độ lý luận, năng lực chuyên môn, kinh nghiệm công tác phù hợp với vị trí làm việc theo quy định.
Trong 2 năm qua, Sở GDĐT tỉnh Sơn La đã phối hợp với Báo Nông thôn Ngày nay/điện tử Dân Việt xây dựng được 5 điểm trường tại các vùng khó khăn.
Sở GDĐT tỉnh Sơn La cũng đã chủ động, tích cực tham mưu với UBND tỉnh Sơn La về các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục, như: Đề án cơ sở vật chất; kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ quản lý, giáo viên, kế hoạch xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia, trường chất lượng cao bậc THPT và triển khai giáo dục STEM/STEAM. Tăng cường chỉ đạo, kiểm tra, thanh tra chuyên môn, chuyên ngành và hành chính. Đổi mới công tác thi đua khen thường, hướng vào chất lượng, thúc đẩy nâng cao chất lượng, tôn vinh gương người tốt, việc tốt, điển hình về cải tiến và nâng cao chất lượng giáo dục.
Hiện tỉnh Sơn La có 13.171 phòng học. Trong đó, 8.537 phòng học kiên cố và 3.647 phòng học bán kiên cố.
Bà Lường Thị Thắm, Trưởng phòng GDĐT huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La, chia sẻ: Chúng tôi ủng hộ cao các chỉ đạo của tỉnh, ngành trong đổi mới chất lượng giáo dục. Trong đó, Phòng đã tham mưu cho huyện để triển khai hiệu quả các chỉ đạo của Sở GDĐT tỉnh Sơn La tới các đơn vị trường học, như: Hiệu trưởng phải công khai kế hoạch giáo dục, công khai các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục; ký cam kết trách nhiệm với Giám đốc Sở về chất lượng giáo dục, cùng Chủ tịch công đoàn cơ sở ký kết giao ước thi đua với Giám đốc Sở và Chủ tịch công đoàn ngành về chất lượng giáo dục. Ngoài ra, Hiệu trưởng phải là người chịu trách nhiệm với môn học thuộc chuyên môn được đào tạo của mình để tăng cường đôn đốc, quản lý chuyên môn, quản lý quá trình dạy học, sinh hoạt chuyên môn; giao chỉ tiêu chất lượng cho các tổ chuyên môn và giáo viên, đồng thời phải có các giải pháp để kiểm soát chất lượng đối với các tổ chuyên môn nhằm hạn chế "bệnh thành tích" trong các nhà trường. Chúng tôi cũng ủng hộ cao việc Sở GDĐT tỉnh Sơn La đã chỉ đạo giao cho các nhà trường có nhiệm vụ chủ trì triển khai xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, xanh-sạch-đẹp, an toàn, không khói thuốc lá và không vi phạm tệ nạn xã hội…
Năm học 2020-2021, cơ sở vật chất, thư viện, thí nghiệm... của các cơ sở giáo dục của tỉnh Sơn La đã được quan tâm đầu tư theo hướng đồng bộ, hiện đại.
Để chủ trương cải tiến, nâng cao chất lượng "thực chất, bền vững", Sở GDĐT tỉnh Sơn La cũng đã giao các đơn vị tự chủ trong việc giao chỉ tiêu chất lượng đối với từng môn ở khối 10, 11 và thực hiện kiểm tra giữa kỳ, cuối kỳ theo đề chung của trường. Riêng 3 môn toán, ngữ văn, tiếng Anh kiểm tra theo đề chung của Sở để kiểm tra chất lượng chung, không để giáo viện tự ra đề, tự tổ chức coi, chấm bài đối với học sinh mình đang giảng dạy.
Đối với chỉ tiêu tốt nghiệp THPT, Sở GDĐT tỉnh Sơn La giao chỉ tiêu chất lượng trên cơ sở kết quả của kỳ thi năm trước đối với từng trường, từng môn với các tiêu chí: Rút ngắn khoảng cách điểm thi từng môn so với điểm trung bình các môn thi toàn quốc. Để phản ánh chất lượng giáo dục có tiến bộ và việc kiểm tra, đánh giá học sinh thực chất hơn năm học trước, Sở cũng có các giải pháp trong việc rút ngắn khoảnh cách điểm trung bình các môn thi với điểm trung bình cả năm lớp 12 trong học bạ của học sinh.
Hiện tỉnh Sơn La có 288 trường mầm non, phổ thông đạt chuẩn quốc gia.
Việc giao chỉ tiêu cũng được Sở GDĐT tỉnh Sơn La chỉ đạo tới các phòng huyện, thành phố, đơn vị trường học thảo luận dân chủ tại các hội nghị, cuộc họp với thủ trưởng các đơn vị giáo dục. Song song với việc thảo luận bàn các biện pháp để kiểm soát, nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng trong mỗi nhà trường trước khi chính thức ban hành văn bản giao chỉ tiêu cho các nhà trường. Trên cơ sở đó ký cam kết chất lượng với giám đốc; công đoàn cơ sở ký giao ước thi đua với công đoàn ngành GDĐT tỉnh Sơn La. Theo đó, sau 2 năm triển khai thực hiện đã mang lại hiệu quả rất tích cực. Trong đó đã giữ vững và nâng cao được tỷ lệ thi tốt nghiệp THPT.
Thầy giáo Phạm Thái Hưng, Hiệu trưởng Trường THCS Chiềng An (Thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La), thông tin: Để thực hiện cải tiến nâng cao chất lượng dạy học, giúp các đơn vị nhà trường thực hiện hiệu quả mục tiêu tích cực hóa học sinh trong quá trình dạy học, nâng cao phẩm chất, năng lực người học, ngành GDĐT tỉnh Sơn La đã có nhiều chỉ đạo để các nhà trường chúng tôi đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá gắn với triển khai chương trình GDPT mới, triển khai Đề án ngoại ngữ 2020. Đồng thời, tổ chức các hội thi giáo viên dạy giỏi, hội nghị chất lượng giáo dục, hội nghị triển khai nhiệm vụ năm học và hội nghị đánh giá rút kinh nghiệm công tác cải tiến chất lượng giáo dục hay tập huấn phương pháp ôn thi tốt nghiệp THPT. Trong đó, chúng tôi ủng hộ cao việc bàn giao và khảo sát chất lượng theo đề chung của Sở GDĐT tỉnh Sơn La đối với các lớp đầu cấp để thực hiện bổ sung kiến thức, kỹ năng cho học sinh các lớp đầu cấp. Bởi qua đó sẽ giúp cấp học trên có cơ sở để phản hồi về kết quả khảo sát chất lượng với cấp học dưới để đảm bảo năm học sau, các cấp học dưới bàn giao học sinh cho cấp học trên phải có sự tiến bộ về chất lượng.
Năm học 2020-2021, thiết bị tối thiểu tính bình quân của bậc mầm non của tỉnh Sơn La đạt gần 74%.
Một trong những giải pháp mang tính đột phá đang được ngành GDĐT tỉnh Sơn La triển khai và đón nhận được sự đồng tình, ủng hộ của dư luận xã hội là việc Sở đang tập trung thực hiện phương châm đánh giá đúng, thực chất, công bằng, khách quan chất lượng giáo dục, trong đó tập trung cao cho các lớp đầu cấp (lớp 1,6 và 10) ngay từ đầu năm học 2019-2020. Theo đó, trong trường hợp có học sinh lưu ban, nhà trường và giáo viên cần có đầy đủ hồ sơ chứng minh về việc thực hiện nhiệm vụ giáo dục của nhà trường, giáo viên đối với học sinh đó. Nếu nhà trường, giáo viên chứng minh được đã làm hết trách nhiệm, khai thác hết năng lực để giáo dục học sinh nhưng vẫn có học sinh lưu ban theo quy định của Bộ GDĐT thì không thực hiện giảm trừ thi đua đối với những đơn vị, cá nhân đó.
Tỷ lệ tốt nghiệp THPT năm 2020 của tỉnh Sơn La đạt gần 96%.
Cùng với các giải pháp mang tính đột phá trên, để khắc phục tình trạng đánh giá kết quả học tập của học sinh, nhất là đối với học sinh lớp 9 không đúng thực chất tại các trường THCS, ngành GDĐT tỉnh Sơn La cũng đã xây dựng chủ trương đổi mới tổ chức tuyển sinh vào lớp 10 từ năm học 2021-2022 theo hình thức thi tuyển đối với tất cả các trường có cấp THPT với mục tiêu kép: Sử dụng kết quả để tuyển sinh và đồng thời đánh giá chất lượng dạy, học ở cấp THCS. Đây sẽ là thước đo để kiểm soát chất lượng của bậc học THCS, từng bước hạn chế "bệnh thành tích"ở cấp THCS. Mục tiêu và cách thức ra đề ôn thi là kiểm tra kiến thức cơ bản THCS chủ yếu là kiến thức lớp 9, không gây áp lực cho học sinh. Điểm tuyển sinh sẽ lấy từ cao xuống thấp cho đến đủ chỉ tiêu được giao và học sinh sẽ không bị áp lực về điểm thi tuyển sinh đầu cấp…
Tính đến hết học kỳ I năm học 2020-2021, tỷ lệ trẻ nhà trẻ ra lớp của tỉnh Sơn La đạt gần 30%, tỷ lệ huy động trẻ 6 tuổi vào lớp 1 đạt 99,8%.
Trong giai đoạn hiện nay có nhiều cơ hội, đồng thời cũng đặt ra những khó khăn, thách thức không nhỏ đối với sự nghiệp phát triển GDĐT của tỉnh Sơn La. Do vậy, ngành GDĐT tỉnh Sơn La xác định rõ cần tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy học đồng bộ với đổi mới thi, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và rèn luyện theo hướng phát triển năng lực học sinh. Tập trung thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Sơn La lần thứ XV, nhiệm kỳ 2021-2025, nhất là khâu đột phá: "Phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo các cấp, nhất là bậc THPT và giáo dục nghề nghiệp", "Xây dựng tỉnh Sơn La thành trung tâm giáo dục đào tạo của vùng Tây Bắc và các tỉnh Bắc Lào", Nghị quyết số 09 của tỉnh ủy Sơn La về việc phát triển nguồn nhân lực tỉnh giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030…
