Với địa hình vùng núi cao, nhiệt độ không khí thấp và sương mù bao phủ ...xã Thành Sơn (huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình) rất phù hợp để trồng tỏi tía - một trong những giống tỏi đặc sản của Việt Nam.
Nói đến tỏi tía Pù Bin, Nong Luông (nay thuộc xã Thành Sơn, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình) có lẽ không ai không biết.
Những ngày giáp Tết, có dịp đi chợ phiên Mai Châu, du khách không thể bỏ qua những túm tỏi tía được buộc thành từng túm cao, cuống khô quắt nhưng củ mẩy và thơm nồng.
Chị Trần Vân Anh, TP Hòa Bình chia sẻ: Mỗi lần lên Mai Châu tôi đều tìm mua tỏi tía bởi thích loại tỏi này tuy củ nhỏ nhưng vị rất thơm. Tỏi của bà con nông dân trồng tại vườn nhà đem bán nên rất yên tâm. Tôi thường mua về dùng như gia vị, cũng là một vị thuốc chữa cúm rất tốt.
Đồng chí Trần Đình Thắng, Phó Giám đốc Trung tâm Ứng dụng thông tin KH&CN (Sở KH&CN) cho biết: Tỏi tía Mai Châu là loại tỏi củ nhỏ, tép màu vàng, chứa rất nhiều tinh dầu, vị cay, thơm.
Đặc biệt, tỏi tía Mai Châu có dược tính tốt, nhất là hàm lượng allicin cao từ 6,81 - 7,23mg/g. Đây là hoạt chất chỉ sản sinh sau khi cắt mỏng hoặc dập nát củ tỏi. Allicin là một chất kháng sinh tự nhiên rất mạnh, mạnh hơn cả penicillin.
Thời điểm này, địa bàn Pù Bin, Nong Luông mây mù luôn luôn bao phủ từ chiều hôm trước đến gần trưa hôm sau, nhiệt độ xuống thấp và điều đặc biệt là tất cả sản phẩm tỏi tía bán ra thị trường đều là tỏi một mùa.
Lý giải điều này, đồng chí Hà Văn Diễn, Bí thư Đảng ủy xã Thành Sơn cho biết: Do điều kiện nhiệt độ thấp, độ ẩm cao, tỏi tía Thành Sơn không để được lâu. Vì vậy, tất cả tỏi bán ra thị trường đều là tỏi mới, thu hoạch trong năm được bà con phơi sấy, bảo quản gác bếp. Tỏi chỉ tiêu thụ trong một thời gian ngắn và không phải lúc nào cũng có tỏi tía Mai Châu trên thị trường.
Sản phẩm tỏi tía Mai Châu có chất lượng tốt và đáp ứng được thị hiếu người tiêu dùng. Để xây dựng thương hiệu tỏi tía Mai Châu, UBND huyện đã phối hợp với Sở KH&CN xây dựng nhãn hiệu tập thể tỏi tía Mai Châu.
Tháng 12/2020, Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ KH&CN đã cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể tại Quyết định số 102266/QĐ-SHTT, ngày 3/12/2020. Qua đó, bước đầu khẳng định thương hiệu "Tỏi tía Mai Châu", là tiền đề nâng cao uy tín của sản phẩm, đồng thời quảng bá thương hiệu sản phẩm ra thị trường.
Ngành cũng đã phối hợp với các ngành chức năng bước đầu xây dựng thị trường và kênh phân phối tỏi tía Mai Châu tại TP Hòa Bình, đồng thời quảng bá tại các cửa hàng bán sản phẩm sạch, sản phẩm OCOP tại TP Hòa Bình.
Hiện nay, UBND huyện Mai Châu (tỉnh Hòa Bình) cũng đang nghiên cứu để duy trì vùng trồng tỏi tía và tiếp tục quy hoạch vùng phát triển tỏi trong toàn vùng để tương xứng với tiềm năng. Đồng thời đã xây dựng phương án thiết thực hỗ trợ về giống, phân bón để nhân rộng vùng trồng tỏi.
Tuy nhiên, để cây tỏi tía thực sự mang lại hiệu quả kinh tế, rất cần những chính sách nhằm quảng bá thương hiệu sản phẩm, có cơ chế theo dõi và giám sát hỗ trợ để duy trì chất lượng sản phẩm, phát triển thương hiệu đối với sản phẩm tỏi tía nói tiêng và các sản phẩm đặc sản nông nghiệp của tỉnh nói chung.