Giá muối ở Ninh Thuận giảm kịch sàn, bán 1 tạ muối chưa mua nổi 1 tô phở ngon.

Cười cũng không ra tiếng

Ngày 24/2, PV Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt ghi nhận tại cánh đồng muối xã Nhơn Hải, huyện Ninh Hải (Ninh Thuận). 

Tại đây, đâu đâu trên những cánh đồng muốichúng tôi đều bắt gặp cảnh muối đã kết tinh trắng xóa. Hàng trăm diêm dân tập trung cào muối nhưng chúng tôi không hề nghe tiếng nói cười nhộn nhịp như trước Tết…

Giữa trưa nắng cháy rát da người, hai vợ chồng ông Nguyễn Hẹn (xã Nhơn Hải) ngồi rầu rĩ trên đám ruộng muối nhà mình vừa thu hoạch xong nhưng vẫn chưa bán được. Cả hai vợ chồng ông Hẹn miệng như đang nhẩm khấn vái trời, đất cầu nguyện phù hộ cho giá muối được nhích lên…

Chỉ tay vào những người đang cào muối, ông Hẹn ngậm ngùi: "Đông người như thế nhưng không ai cười nổi một tiếng vì giá muối rớt quá thảm. Hơn 30 năm làm muối nhưng chưa năm nào tôi thấy giá muối lại rớt thấp như năm nay. Cực khổ cả tháng trời nhưng mỗi tấn muối giá chỉ được từ 400.000-500.000 đồng. Mới đầu vụ mà giá muối đã rẻ như cho, khiến diêm dân không ai dám bỏ tiền thuê nhân công về làm mà chỉ có thể tự thân vận động để hy vọng lấy công làm lời.

"Muối loại 1 mới được giá 500 đồng/kg, còn không chỉ 400 đồng/kg, vụ muối năm năm nay chỉ hy vọng thu lại đủ tiền vốn đầu tư chứ công cán xem như mất trắng…".ông Hẹn thở dài.

Đưa bàn tay chai sạn lau vội những giọt mồ hôi ướt đẫm trên trán, lộ rõ nét buồn trên khuôn mặt, diêm dân Phạm Nhi than thở: "Gia đình tôi đang làm 2.000 mét vuông muối ở xã Nhơn Hải này nhiều năm rồi. Những năm trước muối vào đầu vụ thu hoạch thường có giá từ 600.000-800.000 đồng/tấn, có khi lại vượt cả triệu đồng/tấn sau đó mới giảm dần về cuối vụ do sản lượng thu hoạch ngày càng tăng...".

Thế nhưng, theo ông Nhi, năm nay ngay đầu vụ mà giá muối rẻ như cho kiểu này khiến diêm dân lòng đau quặn thắt! Sau cả tháng trời, ngày nào cũng bán mặt cho đất, bán lưng cho trời hy vọng giá muối cao hơn năm rồi nhưng giá kiểu này không ai có thể cười được một tiếng...

Làm thuê cũng thất nghiệp

Đứng bên cánh đồng muối đang mùa thu hoạch, nhưng ông Nguyễn Văn Hùng ở xã Tri Hải (huyện Ninh Hải) lại bị thất nghiệp vì không ai thuê ông đi cào muối.

Ông Hùng tâm sự, gia đình ông có mấy người chuyên đi làm thuê cào muối nhiều năm qua. Nhờ làm việc "bán sức khỏe" trên những cánh đồng muối này, mà nuôi sống được mấy miệng ăn gia đình ông nhiều năm qua. 

Còn năm nay, giá muối rớt tận đáy nên một số chủ ruộng muối không dám thuê vì sợ không có tiền trả công. Thất nghiệp từ sau tết đến giờ khiến cuộc sống gia đình ông Hùng gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn…

Theo phản ánh của bà con diêm dân, thời tiết năm nay thuận tiện nên muối rất được mùa hơn những năm trước. Nhờ thời tiết nắng nhiều, nên muối kết tinh rất nhanh, sau khi lấy nước vào khoảng 1 tuần là muối kết tinh được lớp dày, nhờ đó mà sản lượng muối năm nay đạt khá cao.

Trung bình 1000 mét vuông cho mỗi đợt cào muối, thu hoạch hơn 1 tấn muối. Nhưng hiện tại thương lái thu mua 1 tấn muối tại ruộng với giá từ 400.000- 500.000 đồng/tấn muối nền đất là quá thấp, không đủ thu hồi vốn. 

"Nếu chở một trăm ký muối từ đồng vượt gần 30 km ra TP Phan Rang - Tháp Chàm và nếu có bán được thì cũng chỉ đủ tiền mua một tô phở mà thôi...", một diêm dân ngậm ngùi so sánh. 

Theo thống kê của huyện Ninh Hải, hiện tổng diện tích muối trên địa bàn huyện khoảng hơn 650 ha với 674 hộ đang canh tác muối. Trong đó chỉ có 60 ha muối trải bạt, còn lại là 590 ha muối nền đất truyền thống, tập trung nhiều ở các xã Tri Hải 358 ha, Nhơn Hải 170 ha, Phương Hải 92 ha…

Theo tìm hiểu của chúng tôi từ diêm dân và các chủ vựa muối địa phương cho hay, sở dĩ giá muối xuống thấp trong 2 năm qua và nặng nhất là sau Tết Tân Sửu là do ảnh hưởng nghiêm trọng của dịch bệnh Covid-19. 

Ách tắc ở khâu vận chuyển dẫn đến sản lượng muối xuất khẩu đi các nước bị ngưng trệ. Ngoài ra, sản lượng muối thu hoạch được tốt hơn nhưng thị trường tiêu dùng trong nước ngày càng chuộng muối nhập khẩu nên dẫn đến tình trạng ứ đọng nguồn muối, cung vượt quá cầu dẫn đến giá muối ngày càng xuống thấp.

Ông Nguyễn Hữu Khiêm, chuyên viên Phòng nông nghiệp huyện Ninh Hải (tỉnh Ninh Thuận)cho biết, giá muối hiện tại so với năm trước, đã giảm hơn 100 đồng/kg muối nền đất khiến diêm dân khó khăn và mới đầu vụ đã thấp như thế này là điều hiếm khi xảy ra ở vùng muối này. 

Để tranh tình trạng muối được mùa mất giá, hiện tại lãnh đạo và các cơ quan chức năng huyện Ninh Hải đã tích cực vận động bà con diêm dân chủ động áp dụng tiến bộ kỹ thuật, chuyển đổi từ làm muối nên đất truyền thống sang muối trải bạt để cho năng suất cao và giá muối trải bạt cũng cao hơn so với muối nền đất.

"Muối trải bạt có thời gian kết tinh nhanh hơn, sản lượng cũng cao hơn từ 20-30% so với muối nền đất, hạt muối kết tinh cũng đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm nên giá bán cao hơn. Từ đó, các doanh nghiệp thương lái thu mua có thể ký hợp đồng thu mua với giá ổn định để diêm dân không còn lo cảnh được mùa mất giá như hiện nay...", ông Khiêm nói.

Theo thống kê của các cơ quan chức năng tỉnh Ninh Thuận, với hơn 105km bờ biển cộng với thời tiết gần như nắng nóng quanh năm, Ninh Thuận là một trong những tỉnh có tiềm năng lợi thế để sản xuất muối. 

Vị trí địa lý đặc thù được xem là nơi khô hạn nhất cả nước vô tình mang lại lợi thế lý tưởng để làm muối với nền nhiệt đạt mức 26-27 độ C và độ ẩm không khí chỉ 75-77%, lượng mưa thấp, có nắng và nhiều gió góp phần tạo ra những hạt muối hạt muối to, khô ráo, trắng hơn muối ở nơi khác.

Với lịch sử hơn 100 năm làm muối từ thời Pháp thuộc, muối Ninh Thuận được xem là chất lượng tốt nhất nước, được ưa chuộng nhờ hương vị đậm đà, thanh thanh đặc trưng miền nắng gió.