Tiên phong đi đầu
Sản xuất lạc hậu chính là điểm nghẽn trong phát triển kinh tế lâu nay ở nhiều buôn làng dân tộc thiểu số của Tây Nguyên. Cố gắng làm thay đổi điều này, một cô gái Ba Na ở ngôi làng vùng sâu tỉnh Gia Lai đã mạnh dạn triển khai dự án trồng dược liệu công nghệ cao. Tận dụng nguồn lực sẵn có, thay đổi tư duy, cách làm, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật khiến dự án đang có những tiềm năng lớn để phát triển kinh tế cho bà con.
Đứng giữa vườn ươm với hàng chục nghìn cây cà gai leo lên mầm non mơn mởn, trên tay là chiếc điện thoại thông minh, cô gái Ba Na Hồ Thị Viên lướt qua nhiều trang mạng tìm kiếm thông tin hữu ích cho công việc của mình. Ở một ngôi làng vùng sâu, cả cô gái Ba Na và dự án trà dược liệu công nghệ cao đang khiến nhiều người bất ngờ và thú vị.
Chị Viên kiểm tra cây giống cà gai leo của Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Tú An. Ảnh: Hồng Điệp
Dự án trà được liệu công nghệ cao mà cô gái Ba Na - Hồ Thị Viên cùng bà con ở làng vùng sâu Pơ Nang đang thực hiện được kỳ vọng rất lớn sẽ mang lại hiệu quả kinh tế. Điều này cũng cho thấy, nếu có sự thay đổi, có sự quyết tâm dựa trên các nguồn lực sẵn có thì những buôn làng vùng sâu có thể tìm ra hướng đi mới, có động lực để phát triển.
Hồ Thị Viên cho biết, sản xuất các loại cây truyền thống như mía, sắn gần đây gặp nhiều khó khăn, hiệu quả rất thấp nên bà con phải tìm hướng đi mới. Nhờ công nghệ thông tin, nhờ mạng xã hội, cô phát hiện ra cây cà gai leo mà bà con trong làng vẫn sử dụng lâu nay đang được thị trường ưa dùng và có tiềm năng phát triển thành vùng nguyên liệu.
Kết nối nhiều nơi, Viên tìm được doanh nghiệp uy tín để hợp tác. Sau đó, Viên bàn bạc với dân làng, trao đổi với chính quyền, cô nhận được sự đồng tình, ủng hộ triển khai dự án với kỳ vọng thúc đẩy phát triển kinh tế của làng. "Là một người con của đồng bào Ba Na ở địa phương, tôi mong thấy được sự thay đổi của bà con từ canh tác, phát triển kinh tế, đặc biệt là việc thu hái dược liệu. Đặc biệt, cây này là cây có sẵn ở địa phương nên phải biết thu hái và tìm đầu ra, sản xuất, chế biến và mình cũng là người tiêu dùng. Đó là mong muốn của tôi để tạo công ăn việc làm cho bà con ở đây, đặc biệt là phụ nữ và thanh niên" - chị Viên cho biết.
Lên ý tưởng từ cuối năm 2017, đến cuối năm 2018, dự án trà dược liệu của làng Pơ Nang được triển khai. Đến nay, đã có 10 hộ gia đình trong làng tham gia và đã trồng thí điểm được 2 đợt với quy mô gần 2ha.
Điểm đặc biệt là cây cà gai leo ở đây được trồng theo hướng hoàn toàn hữu cơ và ứng dụng công nghệ cao với công nghệ tưới tiết kiệm trên toàn diện tích.
Dự án được kỳ vọng lớn
Ông Lê Văn Bộ - Giám đốc HTX Nông nghiệp Tú An ở thị xã An Khê (tỉnh Gia Lai) cho biết, dự án trà dược liệu của bà con làng Pơ Nang rất có tiềm năng nên hợp tác xã không ngần ngại liên kết để nâng tầm sản xuất và tiêu thụ.
"Khi HTX tiếp cận được với bạn Viên ở làng đồng bào dân tộc thiểu số của xã Tú An, Viên có ý tưởng đưa cây cà gai leo vào sản xuất. Từ chỗ Viên và bà con có ý tưởng và sự tâm huyết, HTX cũng phối hợp tính toán để hỗ trợ sự phát triển của địa phương. Thời gian tới, HTX sẽ phát triển dự án lên một bước nữa, đó là làm trà túi lọc có lợi cho sức khỏe" - ông Bộ cho biết.
Từ ý tưởng sáng tạo của cô gái Ba Na, chính quyền xã Tú An cũng như thị xã An Khê đã chung tay, tạo những điều kiện thuận lợi nhất cho dự án phát triển. Với sự hỗ trợ quý giá ấy, dự án đã lọt vào top 20 trong số 128 dự án nông nghiệp trong cả nước để Ủy ban Dân tộc của Chính phủ đề xuất Ngân hàng Thế giới tài trợ thực hiện trong khuôn khổ định hướng phát triển kinh tế nhanh, bền vững ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân thiểu số.
Ông Nguyễn Thanh Cảnh -Chủ tịch UBND xã Tú An cho biết, hiện nay Ngân hàng Thế giới vẫn đang bình xét, nếu lọt vào top 5, dự án sẽ được tài trợ. Nhưng dù có được tài trợ hay không thì dự án sẽ vẫn được quan tâm triển khai. Với tiềm năng phát triển kinh tế, đây cũng sẽ là mô hình điểm để có thể nhân rộng ở các làng dân tộc thiểu số khác.
