Người chinh phục những miền đất khát

Minh Trang Thứ năm, ngày 27/08/2020 13:11 PM (GMT+7)
Nhắc đến ông Nguyễn Ton, nhiều người làm công tác địa chất thủy văn, tài nguyên nước dưới đất ở khu vực miền Trung và Tây Nguyên đều hình dung ra người đàn ông cao lớn, gương mặt rám nắng vì sương gió.
Bình luận 0

Hơn 30 năm gắn bó với ngành địa chất thủy văn là quãng thời gian ông dành trọn để chinh phục những "miền đất khát" ở dải đất miền Trung, Tây Nguyên khô hạn, cằn cỗi.

Từ Tây Nguyên đầy nắng gió…

Ai đã từng có dịp đi qua vùng Đăk Tờ Re (huyện Kon Rẫy, Kon Tum) đều biết rằng, đây là nơi có khoảng 95% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số. Nguồn nước cho sinh hoạt là các giếng đào nông, các trạm cấp nước tự chảy quy mô nhỏ do địa phương xây dựng. Nhưng khi mùa khô đến thì nguồn nước này bị cạn kiệt, các con suối trong vùng cũng hoàn toàn trơ đáy, khắp nơi chỉ thấy ngổn ngang những núi đồi trơ trọi, người dân phải đi xa hàng 4 - 5km để lấy từng gùi nước cho ăn uống sinh hoạt.

Ngay khi đặt chân đến vùng đất khô cằn và nắng gió này, ông Ton cùng đồng nghiệp lo lắng, phải bắt đầu từ đâu khi bốn bề là đá granitoit, khả năng chứa nước rất thấp?

Người chinh phục những miền đất khát - Ảnh 1.

Ông Nguyễn Ton (trái) cùng Đoàn công tác kiểm tra thực địa. Ảnh: M.T

"Tại buổi bàn giao công trình cho địa phương, khi những dòng nước mát từ sâu trong lòng đất tuôn trào lên, hàng trăm người như vỡ òa. Từng ánh mắt, nụ cười của các cụ già, em bé đã làm chúng tôi lặng người xúc động vì công sức của mình đã được đền đáp...".

Ông Nguyễn Ton

Công việc này quả thật khó khăn bởi vào mùa khô nước ngầm hầu như không tồn tại trong vỏ phong hóa của đá gốc ở gần mặt đất. "Vì thế, chúng tôi quyết định nghiên cứu, tìm nguồn nước ngầm trong các đới nứt nẻ, dập vỡ trong đá gốc. Muốn vậy phải phân tích về đặc điểm địa hình, địa mạo, kết hợp với tài liệu viễn thám, cả hình ảnh trên Google Map, thông tin từ người dân và kinh nghiệm, chuyên môn của bản thân và đồng nghiệp. Trên cơ sở đó, ở vùng Đắc Tờ Re, chúng tôi đã khoanh được các dải đất đá có triển vọng chứa nước ngầm để bố trí các tuyến đo địa vật lý và chọn vị trí đặt hai lỗ khoan tìm kiếm, thăm dò chúng. Và kết quả như mong muốn, tại 2 lỗ khoan ấy, chúng tôi đã phát hiện nước ngầm trong đới nứt nẻ dập vỡ trong các đá xâm nhập phức hệ Bến Giằng - Quế Sơn, ở độ sâu từ 40 - 100m" - ông Nguyễn Ton - Phó Liên đoàn trưởng Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Trung chia sẻ.

Theo số liệu điều tra, tiềm năng tài nguyên nước dưới đất ở vùng Đăk Tờ Re khoảng 5.000m3/ngày, trong đó trữ lượng có thể khai thác khoảng 1.400m3/ngày. Hai lỗ khoan của dự án có lưu lượng 340m3/ngày đêm. Trong đợt hạn hán tháng vào tháng 4/2020, theo sáng kiến của Bộ trưởng Bộ TNMT, Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Trung đã xây dựng, lắp đặt hệ thống Trạm cấp nước với công suất 200m3/ngày đêm để phục vụ nhu cầu khẩn cấp về nước sinh hoạt cho khoảng 4.000 người dân.

… đến vùng khô hạn nhất cả nước

Sau khi hoàn thiện việc thi công tìm kiếm nguồn nước dưới đất tại các vùng khan hiếm nước thuộc các tỉnh Tây Nguyên, ông Ton tạm xa vùng đất đỏ bazan đầy nắng gió để đến Ninh Thuận, Bình Thuận, nơi được xem là khô hạn nhất cả nước.

Đây là những vùng khó khăn, khô hạn nhất, một bên là biển trời xanh ngắt, một bên là núi đá ngút ngàn, trên mặt đất là các dải cát vàng tít tắp còn bên dưới là các loại đá granit, andezit có tính thấm và chứa nước gần như không có. Muốn tìm được nguồn nước ngầm trong đá rất khó khăn, phải sử dụng các phương pháp và thiết bị chuyên môn mà địa phương không thể thực hiện.

Với mục tiêu kịp thời có nước để người dân chống hạn, Liên đoàn đã huy động nhân lực, thiết bị của các đơn vị trực thuộc từ Đoàn Tài nguyên nước Bắc Tây Nguyên (Gia Lai), Đoàn Tài nguyên nước Trung Tây Nguyên (Đăk Lăk), Đoàn Tài nguyên nước Nam Tây Nguyên (Lâm Đồng) đến các Phòng chuyên môn cùng vào cuộc. Vậy là chỉ trong vòng 6 tháng dưới sự chỉ đạo của Phó Liên đoàn trưởng Nguyễn Ton, 5 vùng đất khát ấy đã có nước, kịp thời giúp người dân giải cơn khát đúng thời điểm khô hạn nhất.

Ông Nguyễn Ton kể, những ngày thi công tại vùng đất này, ông mới thấm thía trọn vẹn những đặc trưng của vùng đồi cát mênh mông, nắng nóng gay gắt xuyên thấu cơ thể người. Đây là công việc đòi hỏi sự kiên trì, bền bỉ với khoảng thời gian thực hiện tương đối dài.

Vị Phó Liên đoàn trưởng cho biết, đó chính là đặc thù của người làm nghề địa chất thủy văn, tài nguyên nước dưới đất. Vì thế, muốn theo nghề, trước tiên phải có đam mê, yêu, say và tâm huyết với nghề. Bởi lẽ, tìm kiếm nguồn nước dưới đất là nghề được ví như "ăn cơm nhân gian, làm việc âm phủ", đối tượng tìm kiếm là nguồn nước ở sâu trong lòng đất, ở những vùng khó khăn, xa xôi, hẻo lánh. Trong khi đó thu nhập từ nghề so với nghề khác chưa phải là cao.

Cũng như những người làm công việc này, ông Nguyễn Ton hiểu rằng, bên cạnh việc "cứu khát" cho những vùng khó khăn, khan hiếm về nguồn nước, họ còn góp phần quan trọng trong việc làm phong phú thêm nguồn cơ sở dữ liệu về lĩnh vực tài nguyên nước dưới đất phục vụ cho công tác quản lý tài nguyên nước tại các địa phương.

Đó chính là đam mê và niềm tự hào của những cán bộ làm công tác địa chất thủy văn, tài nguyên nước dưới đất như Phó Liên đoàn trưởng Nguyễn Ton.


Mời các bạn đồng hành cùng báo Dân Việt trên mạng xã hội Facebook để nhanh chóng cập nhật những tin tức mới và chính xác nhất.
Tin cùng chuyên mục
Xem theo ngày Xem