Lễ hội gì ở tỉnh Lai Châu mà hàng ngàn thanh niên kéo nhau ra suối té nước ầm ầm?

Lễ hội Kin Pang Then là một lễ hội của đồng bào dân tộc người Thái trắng, mang tính cộng đồng cao, có hình thức diễn xướng dân gian độc đáo. Hàng năm, cứ vào dịp đầu năm, thầy mo sẽ tổ chức lễ cúng và gặp mặt các con nuôi (đó là những người đã được thầy mo trong năm đã cầu cho bình an, sức khỏe). Chữ "Then" là chỉ về một người thầy mo cao tay hơn các thầy mo khác.

Từ xa xưa, trong thế giới tâm linh đồng bào Thái trắng Tây Bắc quan niệm mường trời có các đấng thần linh cai quản, con người dưới trần gian chịu sự chi phối của trời và các đấng thần linh. 

Then là người đại diện hạ giới giãi bày tâm tư nguyện vọng của muôn dân đến trời và các thần linh. Vì thế, hằng năm chuẩn bị vào mùa sản xuất gieo trồng, đồng bào Thái trắng thường tổ chức lễ" Then Kin Pang" để cầu mưa, cầu mùa, cầu phúc, cầu lộc cho mọi người và cho bản mường yên vui.

Ở các vùng đồng bào Thái trắng Tây Bắc, Then Kin Pang mỗi năm được bà con tổ chức một lần do các con nuôi của Then (gọi là Lụ liệng) là những người đã được Then cầu bình an, khỏe mạnh sẽ mang lễ đến tạ ơn Then. Ngoài ra Then Kin Pang còn có mâm lễ cúng tạ ơn nhưng người có công lập bản, dựng mường, tạ ơn những vị đã có công đánh giặc giữ nước.

Trước khi chuẩn bị cho vụ gieo trồng, bà con Thái trắng khắp bản trên mường dưới cùng nhau góp lợn, gà, gạo nếp, rượu trắng, rượu cần đến nhà Then tổ chức lễ "Then Kin Pang". Trong các đồ cúng lễ Then không thể thiếu mâm ngũ quả, măng đắng, rau rừng.

Lễ hội Then Kin Pang của dân tộc Thái huyện Phong Thổ đã và đang góp phần nâng cao đời sống tinh thần của người dân, tăng cường ý thức, trách nhiệm cho các thế hệ trong việc giữ gìn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc gắn với phát triển du lịch. 

Lễ hội Then Kin Pang còn là dịp để nhân dân các dân tộc cùng hội tụ giao lưu văn hóa, tình cảm, hiểu biết lẫn nhau, khơi dậy niềm tự hào truyền thống dân tộc, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, từ đó góp phần xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.