Lào Cai: Tạm dừng hoạt động Nhà máy tuyển quặng đồng Tả Phời cho đến khi khắc phục xong hậu quả

Theo đó, ngày 9/8, UBND tỉnh Lào Cai đã có văn bản số 319/BC-UBND báo cáo về sự cố vỡ cống D2000 hồ thải quặng đuôi nhà máy tuyển đồng Tả Phời, xã Tả Phời, thành phố Lào Cai của Công ty Cổ phần đồng Tả Phời – Vinacomin gửi Văn phòng Chính phủ; UBQG ứng phó sự cố, thiên tai và TKCN và các bộ, ngành liên quan.

Văn bản nêu rõ, sáng ngày 8/8/2023, UBND tỉnh nhận được thông tin phản ánh của UBND xã Tả Phời về việc nhà máy tuyển đồng Tả Phời của Công ty Cổ phần đồng Tả Phời - Vinacomin xảy ra sự cố tại hồ thải quặng đuôi làm ảnh hưởng đến các hộ dân sống xung quanh khu vực.

Ngay sau nhận được thông tin, UBND tỉnh Lào Cai đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Công Thương, UBND Thành phố phối hợp tổ chức kiểm tra sự việc; ban hành văn bản chỉ đạo số 3879/UBND-KT ngày 8/8/2023 chỉ đạo các đơn vị liên quan thực hiện ngay một số công việc để khắc phục sự cố (gửi kèm theo). Cùng với đó, Thường trực Tỉnh uỷ, UBND tỉnh đã trực tiếp xuống địa bàn khảo sát và chỉ đạo khắc phục sự cố tại thực địa.

Trên cơ sở kết quả kiểm tra ban đầu, ghi nhận của chính quyền địa phương và nhân dân phản ánh, vào lúc 8 giờ 30 phút ngày 8/8, hồ thải quặng đuôi của nhà máy tuyển đồng Tả Phời bị sự cố làm chảy tràn nước lẫn bùn ra ngoài gây ảnh hưởng đến các hộ dân. Sở Tài nguyên và Môi trường cùng Sở Công Thương; UBND thành phố Lào Cai; UBND xã Tả Phời; Phòng cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường - Công an tỉnh đã tổ chức khảo sát, kiểm tra thực tế.

Tại thời điểm kiểm tra và theo báo cáo của Công ty Cổ phần đồng Tả Phời - Vinacomin thì do mưa kéo dài nhiều ngày trước và đặc biệt đêm ngày 7/8, mưa to kéo dài, nên vào khoảng 8 giờ 30 phút ngày 8/8, tại hồ thải quặng đuôi của nhà máy tuyển đồng bị xảy ra sự cố vỡ cống D2000 (là cống thoát nước mặt, nằm trong hồ thải của nhà máy tuyển). Do vậy, đã dẫn đến một lượng lớn nước và bùn trong hồ thải tuyển chảy theo cống D2000 vào hồ sự cố.

Từ hồ sự cố chảy ra ngoài làm ảnh hưởng 46 hộ dân, với 220 nhân khẩu phía hạ lưu hồ sự cố; làm ngập tuyến đường (khu vực giáp trụ sở UBND xã Tả Phời); nước lẫn bùn thải chảy vào suối Phời; không có thiệt hại về người.

Cống D2000 chạy ngầm vai phải thân đập qua mép hồ để thu toàn bộ nước mặt phía thủy vực tiếp giáp nhà máy, chiều dài cống 336m, điểm cuối xả thải phía khe tụ thủy giáp hồ sự cố sau đó chảy ra ngoài môi trường.

Cũng theo báo cáo của Công ty Cổ phần đồng Tả Phời - Vinacomin thì mực nước lưu chứa tại hồ thải quặng đuôi đang ở Cos khoảng + 192. Sau khi xảy ra sự cố thì mực nước còn lại ở Cos khoảng + 189. Do áp lực nước từ hồ thải quặng đuôi chảy về hồ sự cố lưu lượng lớn, dẫn đến phát lộ nhiều điểm chảy ngầm từ hồ sự cố thông qua thân đập hồ sự cố dẫn đến đập có nguy cơ bị sạt lở mất an toàn.

Ngay sau khi tổ chức kiểm tra, Đoàn kiểm tra của tỉnh Lào Cai đã yêu cầu Công ty Cổ phần đồng Tả Phời - Vinacomin huy động bố trí nhân lực, trang thiết bị tổ chức ngay các biện pháp ứng phó sự cố. Công ty Cổ phần đồng Tả Phời - Vinacomin tại khu vực sự cố đã huy động bố trí 3 máy xúc gầu ngược, 1 máy xúc lật, 3 máy gạt, 3 ô tô và khoảng 50 nhân công tập trung khắc phục sự cố. Đến 13 giờ 30 phút chiều ngày 8/8, cơ bản đã khắc phục dòng chảy chính ra ngoài môi trường.

UBND thành phố, UBND xã Tả Phời đã chỉ đạo rà soát di chuyển các hộ gia đình bị ảnh hưởng, bố trí chỗ ăn, chỗ nghỉ, điều kiện sinh hoạt cho các hộ dân; cử lực lượng công an xã và quân sự trông coi tài sản của nhân dân; đồng thời tiếp tục tiến hành rà soát thiệt hại của các hộ bị ảnh hưởng.

Về xác định nguyên nhân sơ bộ ban đầu do các ngày trước đó có mưa lớn trên địa bàn dẫn đến lượng nước trong hồ dâng cao, thời điểm xảy ra sự cố mực nước hồ ở mức Cos khoảng + 192 dẫn đến áp lực lên tuyến cống nước mặt D2000 chảy qua lòng hồ bị vỡ. Hồ thải quặng đuôi nằm trong khe núi, hệ thống rãnh tách nước mặt xung quanh hồ chưa đảm bảo dẫn đến nước mưa lưu vực quanh hồ chảy vào hồ gây ra áp lực lớn.

Ngay trong ngày 8/8, UBND tỉnh Lào Cai đã tiếp tục chỉ đạo các đơn vị liên quan thực hiện khẩn trương khắc phục sự cố theo nội dung văn bản 3879/UBND-KT ngày 8/8. Khẩn trương rà soát, hỗ trợ ổn định đời sống sinh hoạt, sản xuất, tư tưởng của nhân dân; tăng cường tuyên truyền, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội khu vực sự cố.

Đồng thời, cho tạm dừng hoạt động nhà máy tuyển, yêu cầu khắc phục xong mới trở lại hoạt động; khẩn trương xác minh làm rõ nguyên nhân sự cố, ảnh hưởng đến môi trường, nhân dân và xử lý vấn đề liên quan theo quy định; trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan.

Thông tin kịp thời, thống nhất về sự cố và tình hình khắc phục cho dự luận xã hội và nhân dân. Rà soát, đánh giá khu vực bị ảnh hưởng; có kế hoạch di chuyển nhân dân khỏi vùng nguy hiểm; đảm bảo đầy đủ các điều kiện về an toàn đập, hồ thải, không để xảy ra sự cố tương tự.