Mùa hồng giòn tại cao nguyên Mộc Châu thường đến từ tháng 7 dương lịch và kết thúc vào tháng 11 dương lịch, không phải lúc nào và ai cũng có dịp được thưởng thức những trái hồng giòn ngon ngọt vì thời gian thu hoạch nhanh. Nếu người tiêu dùng bị bỏ lỡ mùa hồng trên Mộc Châu thì vẫn có thể lựa chọn thưởng thức hồng giòn sấy dẻo đã qua chế biến và được đóng gói thành sản phẩm uy tín và chất lượng. Những năm qua hồng giòn là một trong top những loại trái cây được bình chọn là ngon nhất và là sản phẩm độc đáo của vùng đất Mộc Châu. Sản phẩm hồng sấy dẻo được làm từ trái hồng cũng là một đặc sản được yêu thích của khách du lịch khi đến Mộc Châu tham quan trải nghiệm.
Hiện gia đình ông Phạm Văn Quyết vừa là chủ vườn hồng giòn lớn nhất Mộc Châu, vừa là cơ sở chuyên chế biến hồng giòn sấy dẻo bán ra thị trường.
Để làm ra được đặc sản hồng giòn sấy dẻo, HTX Quyết Thanh đã phải tốn rất nhiều công sức. Ông Phạm Văn Quyết, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX nông nghiệp Quyết Thanh, thị trấn nông trường Mộc Châu, cho biết: "Để chế biến ra sản phẩm hồng sấy dẻo chất lượng và uy tín, HTX chúng tôi phải lựa chọn những trái hồng chín đều, quả to, không sâu, không bị thối, không rõ nguồn gốc xuất xứ. Chúng tôi chỉ dùng những quả hồng tươi từ các thành viên trong HTX trồng là chủ yếu, không nhập hồng ở bên ngoài không rõ nguồn gốc về sấy dẻo.
Sau khi hồng được gọt vỏ chúng tôi mang đi rửa sạch, để hồng làm ra có màu sắc đẹp và hồng hào hơn và không bị đen. Bước tiếp theo chúng tôi đưa hồng vào lò sấy trong nhiều giờ, để miếng hồng được khô đều. Trong quá trình sấy chúng tôi phải túc trực bên lò sấy 24/24h, để lật trái hồng cho đều hơn. Chúng tôi tạo ra hai loại sản phẩm từ hồng đó là hồng dẻo và hồng khô. Bởi có khách hàng thỉ thích ăn thật dẻo nhưng cũng có người lại thích ăn khô. Vì thế chúng tôi đã tạo ra 2 loại sản phẩm này, để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trên thị trường".
Để tạo ra sản phẩm hồng giòn sấy dẻo chất lượng, ông Quyết lựa chọn nhưng trái hồng to và chín đều.
Ông Quyết cho biết, hồng sấy dẻo được làm ra như vậy, dù đơn giản nhưng tốn nhiều công sức. Miếng hồng mới ra lò rất đẹp, màu đỏ tươi, nhìn như được phủ một lớp mật lên trên, nên nhiều người lại tưởng có quét dầu lên. Hồng sấy dẻo của HTX không sử dụng bất kỳ chất bảo quản nào, nếu để môi trường mát như cao nguyên Mộc Châu thì màu sắc và độ dẻo sẽ giữ được lâu hơn. Còn nếu chuyển đến vùng đất có khí hậu nóng nực thì hồng sẽ mau khô và đen lại, màu sắc không được đẹp như chế biến tại Mộc Châu. Hồng sấy dẻo có thể để được 12 tháng, kể từ ngày đóng gói. Nhưng nếu muốn ăn miếng hồng thật ngon, dẻo, mới thì khách hàng nên ăn hồng trong khoảng từ tháng 8 đến tháng 12 dương lịch, vì đây là mùa thu hoạch hồng chính vụ.
Ông Quyết đầu tư vốn liếng mua 2 máy sấy từ Tây Ninh và thuê kỹ sư từ Hà Nội hướng dẫn cách chế biến sản phẩm hồng sấy giòn.
Hồng giòn được biết đến là loại trái cây có giá trị kinh tế cao, không có hạt, ăn giòn và ngon, được chú trọng mở rộng diện tích tại huyện Mộc Châu. Hiện nay, toàn huyện có hơn 70 ha, mỗi ha đạt khoảng 10 tấn đến 15 tấn quả, sản lượng đạt trên 1.000 tấn, giá bán trung bình từ 30.000 đồng - 40.000 đồng/kg. Để đa dạng các sản phẩm làm ra từ quả hồng giòn, HTX nông nghiệp Quyết Thanh đã nghiên cứu ra sản phẩm hồng sấy dẻo, được thị trường và người tiêu dùng đón nhận.
Hiện, hồng sấy giòn là sản phẩm OCOP chất lượng và uy tín được nhiều người ưa chuộng.
Theo ông Phạm Văn Quyết, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX nông nghiệp Quyết Thanh: "Để tạo ra sản phẩm hồng giòn sấy dẻo đạt chuẩn OCOP như ngày hôm nay, chúng tôi đã thuê kỹ sư từ Hà Nội về hướng dẫn và tập huấn cách chế biến hồng và mua 2 máy sấy từ tỉnh Tây Ninh về. Sau khi hái hồng về chúng tôi tiến hành sơ chế, bước đầu chúng tôi rửa hồng thật sạch, để ráo nước rồi đem ủ, đến khi quả hồng chín kỹ, ăn có vị ngọt lịm, lên màu vàng đẹp, thì lúc đó mới mang ra gọt vỏ để đưa vào máy sấy dẻo".
Nếu quả hồng được cắt làm đôi, thì sấy xong một mẻ cũng mất 1 ngày. Còn sấy nguyên quả hồng không tách đôi thì phải sấy hơn 2 ngày với nhiệt độ đúng yêu cầu mới cho ra mẻ hồng chất lượng. Nói chung thời gian sấy hồng tùy thuộc vào điều kiện nhiệt độ và con người, vì khi sấy phải có người túc trực theo dõi, như thế mới đảm bảo được chất lượng của sản phẩm".
Đóng gói sản phẩm hồng giòn sấy dẻo.
Hiện nay, HTX nông nghiệp Quyết Thanh đang có gần 4ha đất trồng hồng để tự cung cấp hồng tươi cho lò sấy. Sau gần 2 năm đưa vào hoạt động, HTX đã cung cấp ra thị trường gần 20 tấn hồng sấy dẻo, tương đương với trên 60 tấn hồng tươi, đầu ra của sản phẩm do HTX chế biến không lo bị ế, luôn được người tiêu dùng đón nhận. Hồng giòn sấy dẻo là 1 trong những sản phẩm nông sản an toàn của tỉnh Sơn La. Điều quan trọng hơn là hồng sấy dẻo đã được công nhận đạt chuẩn OCOP, tem và bao bì hồng sấy dẻo đều được tỉnh thiết kế.
Khi hồng sấy sắp khô, HTX nông nghiệp Quyết Thanh đưa ra tạo dáng cho đẹp mắt. Tùy vào kích cỡ quả hồng to hay nhỏ, các nhân viên của HTX sẽ lựa chọn cách tạo dáng khác nhau, rồi tiếp tục lại cho vào sấy. Sau khi hồng được sấy khô, hồng tiếp tục được tạo dáng thêm 1 lần nữa, rồi mới đóng gói dán tem bán ra thị trường.
Chị Nguyễn Thị Bích Châm, đến từ Hòa Bình cho biết: "Tôi lên thăm người thân ở trên Mộc Châu nhiều lần, thấy hồng giòn sấy dẻo được bày bán ở các quầy nên tôi mua vài gói về ăn. Tôi thấy mùi vị rất thơm ngon, giá cả lại hợp lý nên cứ có dịp về Mộc Châu là tôi mua về làm quà biếu bạn bè và người thân".
Dù hồng sấy dẻo mới được chế biến và đưa ra thị trường trong 1 thời gian ngắn, nhưng bước đầu sản phẩm đã được nhiều khách hàng ưa thích, được coi là "đặc sản" phù hợp làm quà biếu, tặng cho người thân và bạn bè trong dịp tết và các chuyến du lịch trên cao nguyên. Giá hồng sấy dẻo của HTX sản xuất có giá mềm, đáp ứng túi tiền của người tiêu dùng. Hồng sấy dẻo được HTX bán 250.000 đồng/1kg. Năm 2019, doanh thu của Hợp tác xã nông nghiệp Quyết Thanh đạt doanh thu 1,5 tỷ đồng. Năm 2020, ước tính hồng sấy dẻo của HTX nông nghiệp Quyết Thanh sẽ cho thu hơn 2 tỷ đồng.
