Dấu tích bể xương người trong nạn đói năm 1945 ở trung tâm Hà Nội

Hoàng Kim Thứ ba, ngày 11/07/2023 05:49 AM (GMT+7)
Giữa thủ đô Hà Nội, ít ai biết có một “bể xương người” ở nghĩa trang Hợp Thiện - dấu tích nạn đói Ất Dậu đến nay chôn cất hài cốt hàng trăm nghìn đồng bào ta sau nạn đói lịch sử năm 1945.
Bình luận 0
“Bể xương người” đang dần bị lãng quên tại Kim Ngưu, Hà Nội - Ảnh 1.

Bao năm tháng trôi qua, người dân Việt vẫn nhớ đến nạn đói năm 1945. Một trong những dấu tích nạn đói Ất Dậu 1945 đến nay là bể xương người khổng lồ ở nghĩa trang Hợp Thiện ngay giữa lòng thủ đô.

“Bể xương người” đang dần bị lãng quên tại Kim Ngưu, Hà Nội - Ảnh 2.

Nghĩa trang Hợp Thiện nằm trong ngách sâu hun hút của hẻm 559/86/17, phường Vĩnh Tuy, phố Kim Ngưu, quận Hai Bà Trưng, Thành phố Hà Nội.

“Bể xương người” đang dần bị lãng quên tại Kim Ngưu, Hà Nội - Ảnh 3.

Bể chứa ấy được ốp gạch hoa, bên trên bày trí gọn gàng. Phần nổi của bể chứa nằm trên mặt đất. Còn phần chìm sâu dưới lòng đất sâu khá sâu và rộng.

“Bể xương người” đang dần bị lãng quên tại Kim Ngưu, Hà Nội - Ảnh 4.

Thời gian đầu những năm 90, nấm mồ khổng lồ này còn nằm lộ thiên. Trước tình hình đó, nấm mồ khổng lồ đã được người dân chung tay xây dựng thành bể kiên cố chỉ để lại một lỗ thông âm - dương.

“Bể xương người” đang dần bị lãng quên tại Kim Ngưu, Hà Nội - Ảnh 5.

Theo lời quản trang Đặng Văn Tuyến (71 tuổi), ngày xưa nấm mồ tập thể này có tên là nghĩa trang Hợp Thiện nhưng sau đó do nhiều thay đổi, các hộ dân xung quanh đã làm nhà và dần dần mảnh đất bị co hẹp lại còn như khu tưởng niệm hiện nay. Năm 2013, nghĩa trang được tôn tạo, mở thêm một cổng phía đường Minh Khai.

“Bể xương người” đang dần bị lãng quên tại Kim Ngưu, Hà Nội - Ảnh 6.

Nơi đây là địa ngục trần gian mà người dân trong nạn đói 1945 đã từng phải gánh chịu. Đó là cảnh những người kéo xe chở đầy xác chết, đồng bào chờ cứu đói vạ vật, cả núi xương người được chở đến nơi… tập kết để chôn tại khu nghĩa trang khoảng 150m2 này.

“Bể xương người” đang dần bị lãng quên tại Kim Ngưu, Hà Nội - Ảnh 7.

Hàng chục nghìn đồng bào chết trong nạn đói năm 1945 không bia mộ tìm được mai táng trong một nấm mồ chung.

“Bể xương người” đang dần bị lãng quên tại Kim Ngưu, Hà Nội - Ảnh 8.

Tháng 9/2003, UBND TP Hà Nội đã quyết định cải tạo, xây dựng lại nghĩa trang Hợp Thiện. Trong đó, nấm mồ chứa hài cốt của đồng bào được xây lại ở chính giữa.

“Bể xương người” đang dần bị lãng quên tại Kim Ngưu, Hà Nội - Ảnh 9.

Ông Tuyến đã đón hàng nghìn đoàn khách từ khắp nơi đến. Từ các lãnh đạo cấp cao đến học sinh, sinh viên đến thăm nơi đây.

“Bể xương người” đang dần bị lãng quên tại Kim Ngưu, Hà Nội - Ảnh 10.

Ngày rằm tháng 7 âm lịch, người dân vẫn tổ chức làm lễ cầu siêu cho người đã khuất. Người dân thi thoảng đến viếng vào ngày rằm, mùng một. Còn ngày thường, ai đến sẽ gọi cho số điện thoải của ông Tuyến được treo trên cổng.

“Bể xương người” đang dần bị lãng quên tại Kim Ngưu, Hà Nội - Ảnh 11.

Nơi đây có một không gian tưởng niệm nhắc nhở thế hệ trẻ bước chân tới hải ghi nhớ đến một giai đoạn lịch sử của đất nước

“Bể xương người” đang dần bị lãng quên tại Kim Ngưu, Hà Nội - Ảnh 12.

Trông coi nghĩa trang đã rất nhiều năm, ông Tuyến cho biết có nhiều ngôi nhà xung quanh khu này, khi đào móng để xây dựng vẫn phát hiện hài cốt

 

Mời các bạn đồng hành cùng báo Dân Việt trên mạng xã hội Facebook để nhanh chóng cập nhật những tin tức mới và chính xác nhất.
Tin cùng chuyên mục
Xem theo ngày Xem