Bộ tộc Talhtan độc đáo với thuyết vật linh và kỹ năng săn bắt trên hẻm núi dốc đứng

Thứ ba, ngày 15/06/2021 07:11 AM (GMT+7)
Talhtan (hay còn gọi là Nahani) là bộ tộc Đầu tiên (First Nations) thuộc nhóm dân tộc nói tiếng Athabaskan, tạo thành bộ phận thứ tư của bộ lạc thổ dân Nahane (người của phương Tây) với dân số hiện nay khoảng 3.000 người.
Bình luận 0
Bộ tộc Talhtan độc đáo với thuyết vật linh và kỹ năng săn bắt trên hẻm núi dốc đứng - Ảnh 1.

Hẻm núi Grand Canyon của Canada trên sông Stikine. (Ảnh: imgur)

Mùa sôi động thu hoạch cá hồi và săn dê núi của bộ tộc Talhtan

Bộ tộc Talhtan sống trên thượng nguồn con sông hoang sơ Stikine và các con suối lân cận, tại nơi ngày nay là phía bắc tỉnh British Columbia, Canada.

Đây là khu vực khô cằn chỉ có sỏi đá và những cánh rừng thưa, nhưng lại cung cấp lượng cá hồi dồi dào cùng nhiều động vật hoang dã khác như tuần lộc, nai sừng tấm, gấu và nhiều loài có bộ lông giá trị thị trường như dê núi...

Bộ tộc Talhtan độc đáo với thuyết vật linh và kỹ năng săn bắt trên hẻm núi dốc đứng - Ảnh 2.

Sông Stikine chảy qua khu vực rất hoang sơ, địa hình gồ ghề và các hẻm núi hiểm trở. (Ảnh: Alamy)

Tại hẻm núi Grand Canyon của Canada trên sông Stikine dài 72km vốn được so sánh với hẻm núi lớn Grand Canyon nổi tiếng ở bang Colorado, Mỹ, có một quần thể dê núi Bắc Mỹ (Oreamnos americanus) "phi thường" sống trên các vách đá dựng đứng.

Bộ tộc Talhtan độc đáo với thuyết vật linh và kỹ năng săn bắt trên hẻm núi dốc đứng - Ảnh 3.

Nhờ bộ móng guốc đặc hữu, loài dê núi Bắc Mỹ có thể di chuyển trên cả những vách đá thẳng đứng - nơi các hung thần săn mồi sói, gấu và báo sư tử không thể "với tới". (Ảnh: reddit)

Nhưng với kỹ năng săn bắt tại các địa hình hiểm trở, vào mùa hè khi dê núi béo hơn và địa hình dễ di chuyển nhất, người Talhtan cùng một số bộ tộc khác vẫn săn được một số lượng dê núi đáng kể dù thịt dê núi không phổ biến với họ như thịt tuần lộc hoặc nai sừng tấm.

Do rất khó săn bắt nên thịt dê núi thường chỉ dành cho tầng lớp thượng lưu của các bộ lạc trong vùng British Columbia.

Bộ tộc Talhtan độc đáo với thuyết vật linh và kỹ năng săn bắt trên hẻm núi dốc đứng - Ảnh 4.

Hành trình của nhà leo núi Mỹ Mark Synnott nổi tiếng, để kể lại câu chuyện đáng kinh ngạc "Life On the Vertical" ("Cuộc sống theo chiều thẳng đứng") về quần thể dê núi sống tại hẻm núi Grand Canyon của Canada trên sông Stikine. (Ảnh: denver.kidsoutandabout)

Ngoài nguồn thịt tươi và phơi khô, dê núi còn có giá trị thương mại cao nhờ sử dụng được cả da, gân, sừng và lông. Đặc biệt là sản phẩm chăn len Chilkat rất nổi tiếng làm bằng lông dê. Mỡ dê dùng để bào chế thuốc chữa bệnh và làm kem dưỡng da cũng được ưa chuộng.

Bộ tộc Talhtan độc đáo với thuyết vật linh và kỹ năng săn bắt trên hẻm núi dốc đứng - Ảnh 5.

Trại câu cá ở gần khu định cư Telegraph Creek của bộ tộc Talhtan. (Ảnh: Alamy)

Bộ tộc Talhtan và thuyết vật linh gắn với sông núi quê hương

Bộ tộc Talhtan hiện nay sống tại khu định cư Telegraph Creek và 2 cộng đồng nhỏ Dease Lake, Iskut. Nhưng vốn là dân du mục, theo truyền thống họ thường tập trung thu hoạch cá hồi vào mùa hè tại những "bãi cá hồi" (là vùng sông nước nơi cá hồi quay trở lại để đẻ trứng sau khi di cư ra biển). Tới mùa đông họ phân tán vào các khu vực săn bắn thuộc quyền sở hữu riêng.

Bộ tộc Talhtan độc đáo với thuyết vật linh và kỹ năng săn bắt trên hẻm núi dốc đứng - Ảnh 6.

Các tập quán, nền văn hóa và lối sống truyền thống của người Talhtan rất đa dạng, nhưng việc thực hành ngày nay tùy thuộc vào điều kiện của từng cộng đồng địa phương. (Trong hình là những người đàn ông Talhtan chèo thuyền đi săn hồi đầu thế kỷ 20). (Ảnh: en.wikipedia)

Người Talhtan tin rằng một số tổ tiên của họ có kiến thức hơn người từ thời trước Đại hồng thủy (là thảm họa khủng khiếp được nhắc đến trong truyền thuyết của nhiều dân tộc và tôn giáo, vào khoảng 8.000-10.000 năm trước của lịch sử Trái Đất) và những kiến thức đó được sử dụng vì lợi ích con người (điều Thiện).

Bộ tộc Talhtan độc đáo với thuyết vật linh và kỹ năng săn bắt trên hẻm núi dốc đứng - Ảnh 7.

Tôn giáo tập trung hơn vào thuyết vật linh luôn được bộ tộc Talhtan thể hiện trong cuộc sống. (Ảnh: tahltan.org)

Nhưng cũng có những tiền nhân khác lại sử dụng kiến thức đó vào những thói hư tật xấu, gây hại với cộng đồng (cái ác). Vì thế có sự xuất hiện của Raven (một loài Quạ) để ngăn chặn cái ác.

Bộ tộc Talhtan độc đáo với thuyết vật linh và kỹ năng săn bắt trên hẻm núi dốc đứng - Ảnh 8.

Hình ảnh các vũ công và pháp sư Talhtan chụp hồi đầu thế kỷ 20. (Ảnh: en.wikipedia)

Bộ tộc Talhtan tôn thờ Thần Mặt Trời và Thần Bầu Trời. Tuy nhiên tôn giáo của họ tập trung hơn vào thuyết vật linh với đức tin vào sức mạnh siêu nhiên của thế giới tự nhiên. Đặc biệt là vào những sinh vật tạo thành nguồn thực phẩm cho họ.

Bởi thế các linh hồn báo mộng hoặc linh ảnh xuất hiện trong giấc mơ hay những gì được các pháp sư, thầy phù thủy viện dẫn ra hầu như luôn là động vật.

Bộ tộc Talhtan độc đáo với thuyết vật linh và kỹ năng săn bắt trên hẻm núi dốc đứng - Ảnh 9.

Cư dân bộ tộc Talhtan tham dự một lễ hội. (Ảnh: tahltan.org)


Linh Quyên (Britannica, Traditionalanimalfoods…)
Mời các bạn đồng hành cùng báo Dân Việt trên mạng xã hội Facebook để nhanh chóng cập nhật những tin tức mới và chính xác nhất.
Tin cùng chuyên mục
Xem theo ngày Xem