Hồ Ba Bể thuộc xã Nam Mẫu (huyện Ba Bể, Bắc Kạn), là một trong 20 hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất thế giới. Cùng với Vườn quốc gia Ba Bể, đây là một thắng cảnh nổi tiếng trong và ngoài nước.
Nơi đây hấp dẫn không chỉ ở vẻ đẹp trữ tình của non nước mà còn bởi lưu giữ những nét văn hóa lâu đời của cộng đồng dân tộc Tày. Những năm gần đây, bà con ở đây đã biết cách phát huy những tiềm năng này để phát triển các loại hình du lịch cộng đồng, trải nghiệm, homestay..., thu hút nhiều du khách và tạo nguồn thu nhập cao.
Tại các bản ven hồ, gồm Pác Ngòi, Cốc Tộc và Bó Lù hiện có 43 nhà nghỉ cộng đồng (homestay). Đây là những ngôi nhà sàn truyền thống của dân tộc Tày, nhưng cũng được trang bị nhiều tiện nghi và rất sạch sẽ. Khách du lịch đến đây sau khi tham quan, ngắm cảnh hồ, được phục vụ những món ăn truyền thống như rau rừng, gà bản, thịt lợn treo gác bếp, thịt nướng, cá hồ, rượu men lá do đồng bào tự nấu... Buổi tối, đội văn nghệ mang đến cho du khách tiếng đàn tính thánh thót, những điệu sli, lượn mượt mà...
Ngôi nhà sàn của anh Nguyễn Tuấn Linh ở bản Cốc Tộc, là một trong những địa điểm đón khách du lịch cộng đồng nhiều nhất ở đây. Nhà được thiết kế với các khu có chức năng khác nhau, cổng nhà kết hợp với khuôn viên hoa, cây cảnh và có chỗ để xe cho du khách; trên nhà, anh bố trí hai tầng: một tầng làm nơi ăn uống, vui chơi; tầng hai bố trí nhiều phòng nghỉ, mỗi phòng có từ hai đến ba giường và khu vệ sinh sạch sẽ. Anh Linh còn thiết kế cả ban công, bàn ghế để du khách tận hưởng khung cảnh của hồ Ba Bể.
Không phải người sinh ra ở Ba Bể, nhưng với tâm huyết của mình, anh Nguyễn Tuấn Linh là người “khai sáng” cách làm du lịch cộng đồng theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả. Từ sự am hiểu về đặc thù của địa phương, anh đã thành lập Công ty TNHH Du lịch phiêu lưu cùng Mr Linh (Mr Linh’s Adventures) để mở rộng thêm các sản phẩm về du lịch mạo hiểm, cộng đồng, trải nghiệm...
Từ sự hướng dẫn của anh Linh, ngày càng có nhiều gia đình ở xã Nam Mẫu xây dựng các homestay, phát triển du lịch cộng đồng theo hướng chuyên nghiệp, hấp dẫn hơn. Bên cạnh đó, anh còn thường xuyên đề xuất để chính quyền, các ngành chức năng và đặc biệt là các đơn vị khai thác du lịch bảo vệ môi trường, cảnh quan; tuyên truyền, vận động người dân và du khách cùng tham gia thu dọn rác thải ở các điểm tham quan và lòng hồ Ba Bể.
Theo anh Linh, du lịch cộng đồng, homestay là loại hình du lịch mới xuất hiện ở Ba Bể, tuy nhiên hiện đã được người dân chú trọng và làm thay đổi khá nhiều đời sống của họ. Điều đáng ghi nhận là hàng năm, các cơ sở kinh doanh dịch vụ homestay đều ngồi lại với nhau để họp bàn đánh giá kết quả hoạt động, rút kinh nghiệm để nâng cao chất lượng phục vụ.
Chủ tịch UBND xã Nam Mẫu Nguyễn Thị Hằng cho biết: “Hiện tại, tỷ lệ hộ nghèo ở địa phương giảm rõ rệt nhờ nhiều gia đình đã tham gia vào chuỗi cung ứng dịch vụ như sản xuất nông sản, cung cấp thực phẩm, nhân lực cho những hộ gia đình khác làm dịch vụ”.
