Sầu riêng vốn được mệnh danh là vua trái cây nhờ hai yếu tố: "mùi thơm" đặc trưng và lớp gai nhọn của nó. Điều gì sẽ xảy ra nếu loại quả huyền thoại này không có những chiếc gai? Hiện tượng bất thường này từng xảy ra và được tìm thấy hơn một thập kỷ trước ở Indonesia.
Quả sầu riêng không gai đầu tiên được ghi nhận vào năm 2007 trên đảo Lombok, phía đông Bali. Nó thuộc một cây nằm trong sân của người dân sống trên sườn núi Rinigate, và mọc bên cạnh những quả sầu riêng có gai chi chít khác.
Quả sầu riêng không gai ở Indonesia. Ảnh: SCMP.
Gia đình người này ban đầu sợ không dám ăn vì lo nó có độc. Đến mùa tiếp theo, khi cây ra một trái sầu riêng không gai khác, con trai của nhà này đã quyết định nếm thử và phát hiện ra rằng nó có mùi vị giống như bất kỳ quả sầu riêng nào khác.
"Ơn trời. Mãi mới có một quả sầu riêng mịn khác trong số 50 cây sầu. Mọi người giờ không còn gọi sầu riêng không gai là loại độc dược nữa rồi", Maisin, lãnh đạo trung tâm kiểm tra và chứng nhận hạt giống ở tỉnh West Nusa Tenggara, chia sẻ. Cũng giống như nhiều người Indonesia, Maisin tin vào lời giải thích rằng chỉ có 2% hoa mọc trên cái cây duy nhất này kết thành sầu riêng không gai.
Tuy nhiên, tới nay các nhà khoa học vẫn chưa lý giải chính xác được quả sầu riêng có lớp vỏ nhẵn mịn đó ra đời như thế nào. Theo nhà thực vật học Gregori Gamadi Hambali, đó có thể là kết quả của đột biến tự nhiên hoặc do gen lặn. "Khả năng xảy ra là rất nhỏ", Hambali - nhà nghiên cứu tại trung tâm bảo tồn đa dạng sinh học Mekarsari ở Bogor, phía nam thủ đô Jakarta - cho biết.
Quả sầu riêng không gai đầu tiên mọc trên đảo Lombok, phía đông Bali, Indonesia. Ảnh: SCMP.
Từ 50 cành ghép đầu tiên được lấy từ năm 2007, văn phòng nông nghiệp tỉnh West Nusa Tenggara đã sản xuất hơn 23.000 cây giống rồi gửi đi trồng khắp các tỉnh trên cả Indonesia. Nhưng không cây nào trong số đó ra quả không gai.
Các nhà thực vật của vườn trái cây Mekarsari sau đó cũng lấy mô ghép để trồng tại trung tâm. Tính đến năm 2009, vườn này đã nhân giống 1.000 cây và bán cho người dân. Họ giữ lại ba cây để trồng trong vườn nhưng cũng không ra được quả nào không gai.
Ngay cả khoa nông nghiệp của Đại học Mataram cũng cố gắng thử nghiệm nhưng không thành công. Giáo sư Muhammad Sarjan của Đại học Mataram cho biết: "Nếu nguồn gốc của loại sầu riêng không gai này là do di truyền, chúng ta có thể sản xuất hàng loạt bằng phương pháp cấy ghép. Nhưng nếu đó chỉ là đột biến, chúng ta không thể làm gì được".
