dd/mm/yyyy

Chè Phổng Lái – hương vị tinh túy của đất trời Tây Bắc

Huyện Thuận Châu (Sơn La) có một vùng đất nổi tiếng từ lâu, được khách thưởng chè sành sỏi đặt cho cái tên mỹ miều là “Thiên đường chè”. Vùng đất đó chính là xã Phổng Lái, với điều kiện tự nhiên được ông trời ban tặng đã tạo ra sản phẩm chè Phổng Lái thơm ngon nức tiếng, mang đậm hương vị tinh túy của đất trời Tây Bắc.

Nhấc ly chè thơm ngon mời chúng tôi, ông Nguyễn Văn Khiêm – Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Sản xuất Kinh doanh và Dịch vụ Tổng hợp Bình Thuận (HTX Bình Thuận) nhớ lại: Cây chè bén rễ với mảnh đất Phổng Lái từ những năm 60 của thế kỷ trước. Đến nay, cây chè đã trở thành vùng sản xuất cây công nghiệp rộng lớn của huyện Thuận Châu. Để có được thương hiệu nổi tiếng như hiện nay, cây chè tại đây cũng đã trải qua biết bao thăng trầm.

Chè Phổng Lái – hương vị tinh túy của đất trời Tây Bắc - Ảnh 1.

Cây chè Phổng Lái được giới khách hàng đánh giá thơm ngon nức tiếng, nước chè có màu xanh tự nhiên, hương thơm nhẹ nhàng, vị dịu, ngọt đậm đặc trưng mang đậm hương vị tinh túy của đất trời Tây Bắc.

Theo tìm hiểu của phóng viên Trang Trại Việt, từng có thời cây chè ở đất Phổng Lái mất giá, người dân lao đao, không ít hộ đã chặt bỏ chè. Nhưng sau đó, với sự vào cuộc của Công ty Dịch vụ và phát triển Chè Sơn La (Bây giờ là Công ty Cổ phần Chè Sơn La), cây chè đã được phục hồi cả về diện tích và năng xuất, chất lượng sản phẩm. 
Ông Phùng Như Đoán, giám đốc Công ty Cổ phần Chè Sơn La,nhớ lại: Cán bộ, nhân viên của Công ty chúng tôi đã bám từng hộ dân, vừa chuyển giao khoa học kỹ thuật; vừa cầm tay chỉ việc, vừa bao tiêu sản phẩm giúp nông dân. Có được niềm tin ấy, người dân hứng khởi và mạnh dạn đầu tư phát triển cây chè ngày một tốt hơn. 

Chè Phổng Lái – hương vị tinh túy của đất trời Tây Bắc - Ảnh 2.

Vùng chè nguyên liệu Phổng Lái được đánh giá cho chất lượng ngon.

 Từ năm 2018, HTX sản xuất, kinh doanh và dịch vụ tổng hợp Bình Thuận (nằm trên địa bàn Phổng Lái) đã chung tay chế biến, tiêu thụ sản phẩm chè với bà con trong vùng. HTX đã sản xuất chè thành phẩm để bao tiêu trong tỉnh và ngoài tỉnh. Sản phẩm chè của HTX đã được lựa chọn là một trong 20 sản phẩm điểm trong Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (OCOP) của tỉnh Sơn La.

Đến nay, vùng chè nguyên liệu của HTX được giao quản lý đã lên tới 200ha với sự tham gia của hàng trăm hộ dân và đang tiếp tục phát triển diện tích trồng chè lên 500 ha, đáp ứng được 4.500 tấn chè búp tươi/năm nguyên liệu đầu vào, tương đương 900 tấn thành phẩm/năm. 

Trải qua nhiều thăng trầm, đến nay cây chè trên đất Phổng Lái đã chứng minh là một trong những cây trồng chủ lực góp phần xóa đói giảm nghèo bền vững. Những người nông dân ở đây luôn chú trọng quan tâm đến cây chè trong việc đầu tư giống mới, đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào thâm canh, cải tạo và trồng mới và xây dựng thương hiệu.

Chè Phổng Lái – hương vị tinh túy của đất trời Tây Bắc - Ảnh 3.

Vùng chè nguyên liệu của HTX Bình Thuận (xã Phổng Lái, huyện Thuận Châu).

Sản phẩm chè xanh Trọng Nguyên của HTX Bình Thuận được chế biến từ những đọt chè non xanh tươi mơn mởn. Chè được trồng ở độ cao trên 800 m so với mực nước biển nên có nhiều khác biệt so với chè tại các địa phương khác. Chè Phổng Lái cho nước màu xanh tự nhiên, hương thơm nhẹ nhàng, vị dịu, ngọt đậm đặc trưng.

Theo ông Khiêm: Chè được HTX chế biến qua công đoạn sao diệt men, sau đó được đưa vào máy vò hoặc chảo vò thủ công; tiếp đến là công đoạn sấy chè, kết hợp sấy một lượt trên máy sấy băng tải, khi độ ẩm của trà còn khoảng 33-36% thì cho vào quả tôn quay để sao. Đây là quá trình sao khô, độ ẩm sản phẩm còn khoảng 3-5% là đẹp nhất, sẽ đảm bảo được trọn vẹn hương vị thiên nhiên trong từng ngụm chè.

Chè Phổng Lái – hương vị tinh túy của đất trời Tây Bắc - Ảnh 4.

Sản phẩm chè của HTX Bình Thuận - 1 trong 20 sản phẩm điểm OCOP của tỉnh Sơn La.

Đặc biệt, để chè có chất lượng tốt, HTX thường thu hái chè vào buổi sáng sớm, khi những tia nắng mặt trời mới bắt đầu ló rạng, những búp chè còn đọng nguyên sương đêm trong lành, tinh khiết của đất trời tạo nên hương vị chè đậm đà, đặc trưng.

Chè xanh Phổng Lái thuộc tính mát, trước đắng sau ngọt, giúp đem đến sự tỉnh táo cho người dùng, đồng thời giúp giải khát, làm mát cơ thể, giải độc và hỗ trợ hệ tiêu hóa. Hiện, HTX Bình Thuận cũng đang chung tay cùng nhiều doanh nghiệp khác như Công ty Cổ phần Chè Sơn La để bao tiêu sản phẩm chè búp tươi cho xã Phổng Lái nói riêng và các xã lân cận của Thuận Châu, như: Phổng Lập, Chiềng Pha và Mường É.

Chè Phổng Lái – hương vị tinh túy của đất trời Tây Bắc - Ảnh 5.

Tham gia OCOP, HTX Bình Thuận được tỉnh Sơn La hỗ trợ làm vỏ bao, tem, nhãn mác...

 Dây chuyền sản xuất của HTX hiện đang có công suất 20 tấn chè búp tươi/ngày, tương đương với khoảng 4 tấn chè khô thành phẩm. Trung bình mỗi năm bao tiêu khoảng 2.500 tấn chè búp tươi cho bà con, sản xuất 500 tấn chè khô xuất ra thị trường.

Sản phẩm chè Trọng Nguyên tại HTX Bình Thuận được sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, áp dụng quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hái, chế biến nghiêm ngặt, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và đang hướng tới sản xuất theo quy trình hữu cơ.

Tháng 10/2018, chè Phổng Lái đã được Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ trao chứng nhận nhãn hiệu "Chè Phổng Lái Thuận Châu" và hướng tới xây dựng thành công thương hiệu Chè Trọng Nguyên – chè Phổng Lái Thuận Châu. Từ đó đến nay, HTX Bình Thuận luôn nỗ lực, cố gắng không ngừng trong việc phát triển cây chè để đưa sản phẩm này trở thành một trong những điểm sáng trong phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo của huyện Thuận Châu.

A Lử - Thanh Ngân